قبل از معرفی رشته فیزیک مهندسی برای درک بهتر و آشنایی بیشتر با رشته فیزیک مهندسی به توضیح مقدمه ای کوتاه و مفید می پردازیم:
یکی از علوم بسیار پرکاربرد در زندگی روزمره که در طی شبانه روز بر تمامی فعالیت های ما تاثیر دارد و طیف گسترده ای از امور روزانه انسان را شامل می شود فیزیک می باشد. فیزیک تمامی نیرو‌ها، انرژی‌ها و حرکاتی را که از صبح تا شب با آنها مواجه می شویم را توصیف و توجیه می کند و جالب است بدانید که فیزیک را علم طبیعت نیز می شناسند زیرا طبیعت و فیزیک هر دو با ماده،انرژی،نیرو و حرکت ارتباط دارند و از یکدیگر جدا نمی شوند.
فیزیک که در انگلیسی به آن physics می گویند در اصل کلمه ای یونانی می باشد که معنای آن “طبیعت” است و اولین بار توسط ارسطو این نام برای این علم انتخاب شد.
تا کنون به کارهای روزمره خود مانند استفاده از رایانه و تلفن همراه،پخت و پز،رانندگی با وسایل نقلیه و…فکر کرده اید؟آیا می دانید که تمامی این فعالیت ها از قوانین فیزیک استفاده می کنند و تمامی این فناوری های موجود با علم فیزیک در ارتباط هستند؟
در حالت کلی می توان گفت با فیزیک می توان به مطالعه جهان و کائنات پرداخت و فیزیک کاربرد های فراوانی دارد که برخی از این کاربرد‌ها عبارتند از:
- کاربرد فیزیک در فناوری و پزشکی
- کاربرد فیزیک در حمل و نقل
- کاربرد فیزیک در فناوری های آموزشی
- کاربرد فیزیک در صوت و وسایل صوتی
رشته فیزیک مهندسی:
با توجه به کاربرد وسیع و اهمیت بالای علم فیزیک که بخشی از آنها در قسمت مقدمه گفته شد هر کشور به افرادی متخصص و تحصیل کرده در این حوزه نیازمند است. رشته فیزیک مهندسی نیز یکی از رشته‌هایی است که در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور تدریس می شود. دانشگاه های کشور از میان داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی و فیزیک در رشته فیزیک مهندسی دانشجو می پذیرند.
فیزیک مهندسی رشته ای برای پیوند فیزیک محض و علوم مهندسی می باشد که پیوند میان این دو رشته سبب پیشرفت های شگفت آور بسیاری در تکنولوژی و تولید علم را در چندین دهه اخیر به ارمغان آورده است.
هدف رشته فیزیک مهندسی تربیت دانشجویانی است که با فراگیری دروس علوم پایه و توانایی کاربردی میان علم و تکنولوژی ارتباط ایجاد کنند.در حقیقت فیزیک مهندسی مباحث پیشرفته فیزیک کاربردی و هم چنین روش های استفاده آن در صنعت را مورد مطالعه و بررسی قرار می دهد و هدف از این رشته تربیت متخصصانی است که علاوه بر آشنایی با فیزیک و مباحث پیشرفته در این علم با کاربرد های فیزیک نیز آشنا شوند و توانایی مهندسی و ارائه طرح های صنعتی در حوزه فیزیک جدید را به دست آورند.
گرایش‌ها در مقطع کارشناسی:
رشته فیزیک مهندسی در مقطع کارشناسی دارای سه گرایش است که عبارتند از:
- گرایش حالت جامد
- گرایش پلاسما
- گرایش لیزر و اپتیک
اکنون برای آشنایی بیشتر یا این رشته و هر یک از گرایش های نام برده شده به توضیح هر گرایش می پردازیم.
معرفی رشته فیزیک مهندسی
گرایش حالت جامد:
گرایش حالت جامد به صورت گسترده ساختار بلوری جامدات، نوسانات یون‌ها و حرکت الکترون های موجود در آنها را مورد مطالعه و بررسی قرار می دهد و یکی از گسترده ترین شاخه های فیزیک همین گرایش حالت جامد می باشد.در پی کشف پراش پرتوهای ایکس در اوایل قرن بیستم،بررسی حالت جامد به عنوان گسترشی از فیزیک اتمی آغاز گردید و اکنون موارد مختلفی موضوع فیزیک حالت جامد را تشکیل می دهند که عبارتند از:
- خواص مکانیکی
- خواص الکتریکی
- خواص مغناطیسی
- خواص اپتیکی
- خواص حرارتی جامدات به خصوص جامدات بلوری نانو ساختارها
معرفی رشته فیزیک مهندسی
همان طور که می دانید مواد رسانا،نیمه رسانا،عایق و ابر رسانا هر یک دارای کاربرد های ویژه ای هستند.مقاومت الکتریکی جامدات در شرایط مختلف دما،فشار و میدان مغناطیسی به ساختار بلوری و الکترونی و نانو ساختار آنها مربوط می شود که سیستم های الکترونیکی و کامپیوتر از اجزا و قطعه هایی تشکیل می شوند تهیه و طراحی آنها در حوزه تخصصی حالت جامد قرار می گیرد. حسگر هایی که برای کنترل و اندازه گیری شدت نور،جریان الکتریسیته،درجه حرارت و میدان مغناطیسی به کار میروند با استفاده از پدیده هایی به نام فوتو الکتریک،اثر هال و ترموالکتریک ساخته می شوند.گرایش حالت جامد به دو رشته فیزیک و مهندسی الکترونیک نزدیکی زیادی دارد.
گرایش پلاسما:
یکی از ۴ حالت اساسی ماده “پلاسما” می باشد که اولین بار توسط شیمی دانی به نام “اریگد لانگمایر” در دهه ۱۹۲۰ معرفی شد. در حقیقت پلاسما ترکیبی از یون های مثبت،الکترون‌ها و اتم های خنثی در محیط گازی می باشد که میزان یونیدگی آن به دما بستگی دارد و پلاسما برخلاف جامد،مایع و گاز آزادانه در سطح زمین در شرایط عادی وجود ندارد.پلاسما دارای تعداد قابل توجهی اتم خنثی می باشد که در دمای بالا تقریبا اتم ها یونیده خواهند بود.جالب است بدانید که بیشتر ماده جهان به شکل پلاسما می باشد،خورشید و تمامی ستارگانی که می بینید گوی های عظیمی از پلاسما می باشند.
پلاسما تا اواخر سده ی نوزدهم هنوز به عنوان حالت جداگانه ای از ماده شناخته نشده بود که این موضوع نشان دهنده این است که پلاسما به حالت طبیعی در محیط پیرامون نادر است. تنها شکل‌هایی از پلاسما که به صورت طبیعی یافت می شوند آذرخش‌ها، شفق شمالی و یونوسفر می باشند که همگی پلاسما هستند.امروزه در تکنولوژی مدرن از بسیاری از اشکال مصنوعی پلاسما استفاده می شود و نمونه هایی از پلاسما عبارتند از:
- گاز لوله های فلوئورسنت و تابلوهای نئون
- آتش اگزوز موشک
- قوس نورانی یک سیم جوش برقی
معرفی رشته فیزیک مهندسی
فیزیک پلاسما کاربرد های صنعتی و تجاری گسترده و فراوانی پیدا کرده است که برخی از آن ها عبارتند از:
- لایه های ابررسانا
- پودرهای سرامیکی
- سیستم های نوری مواد
- کاشت یون
- فیزیک سطح
- جوشکاری
- برش کاری
- سوراخ کاری
- تلویزیون و سیستم های نمایشگر
- نساجی
- پلیمر
- تصفیه آب
- تولید برق
- کشاورزی
- میکرو الکترونیک
- نانو تکنولوژی
- ژئوفیزیک
- لیزر
- آنالیز مواد
اکنون تکنولوژی پلاسما به سرعت در حال تبدیل شدن به یک بازار جهانی به ارزش بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار در سال می باشد.
گرایش لیزر و اپتیک:
“LASER” که در فارسی نیز همان لیزر گفته می شود درواقع ترکیب حروف اول کلمات عبارت
“Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation”می باشد و معنای آن “تقویت نور توسط گسیل القایی تابشی” می باشد.زمانی که اتم ها و مولکول های مواد انرزی میگیرند برانگیخته می شوند و زمانی که به حالت پایه اول برگردند می توانند انرژی خود را به صورت یک فوتون و یا واحد انرژی موج الکترومغناطیسی تابش کنند.
از حدود سال ۱۹۶۰ تا امروز علم لیزر در میان علوم دیگر از لحاظ ساخت لیزر های جدید و کاربرد لیزر در زمینه های مختلف بیشترین پیشرفت را داشته است و اکنون از لیزر های گوناگون جامد،مایع،گاز و پلاسما در طول موج های متفاوت در مراکز صنعتی،پزشکی و پژوهشگاه ها استفاده می شود.هدغ از گرایش لیزر و اپتیک تربیت متخصصانی است که با فراگیری علوم این حوزه توانایی طراحی لیزر،کار با لیزر،تعمیر و نگهداری سیستم های موجود و کاربرد های آن را به دست آورند.
چه افرادی برای تحصیل در این رشته مناسب می‌باشند؟
برای موفقیت در هر رشته ای لازم است تا در ابتدا علاقه و استعداد خود را بشناسید تا بتوانید انتخابی هوشمندانه داشته باشید و تحصیل خود را با علاقه ادامه دهید و بتوانید در آن موفق شوید.
باید بدانید که رشته فیزیک مهندسی یکی از رشته های سخت و سنگین رشته های مهندسی می باشد که شرط اول برای موفقیت در این رشته دانشگاهی مطالعه به صورت تمام وقت می باشد پس اگر اهل مطالعه به صورت جدی و سخت هستید این رشته به شما توصیه می شود و در صورتی که چنین توانایی را در خود نمی بینید بهتر است سراغ این رشته نروید چرا که ممکن است سبب انصراف شما از دانشگاه شود.
یکی دیگر از شرایط لازم برای انتخاب این رشته علاقه و داشتن مهارت های اولیه در دو درس ریاضی و فیزیک می باشد و داوطلبی که می خواهد در این رشته تحصیل کنید باید شخصی خلاق و مبتکر باشد زیرا ارائه ایده های متفاوت برای حل مسائل فنی و صنعتی در این رشته لازم است.
دروس دانشگاهی رشته فیزیک مهندسی:
تا اینجا در این مقاله به صورت کاملا مفصل با رشته فیزیک مهندسی آشنا شدید و اکنون به جهت کسب اطلاعات بیشتر به معرفی دروس دانشگاهی این رشته می پردازیم.
دروس عمومی:
- اندیشه اسلامی ۱
- اندیشه اسلامی ۲
- انقلاب اسلامی ایران
- تاریخ تحلیلی صدر اسلام
- تفسیر موضوعی قرآن
- فارسی
- زبان خارجه
- تربیت بدنی ۱
- تربیت بدنی ۲
- وصیت نامه امام (ره)
- دانش خانواده و جمعیت
- تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
این دروس در هر سه گرایش یکی می باشند.
دروس پایه:
- ریاضی ۱
- ریاضی ۲
- معادلات دیفرانسیل
- فیزیک عمومی ۱
- فیزیک عمومی ۲
- فیزیک عمومی ۴ (فیزیک مدرن)
- آزمایشگاه فیزیک عمومی ۱
- آزمایشگاه فیزیک عمومی ۲
- آزمایشگاه فیزیک عمومی ۴
- شیمی عمومی ۱
- آزمایشگاه شیمی عمومی ۱
- برنامه نویسی کامپیوتر
- رسم فنی
- کارگاه
این دروس در هر سه گرایش یکی می باشند.
دروس اصلی :
- ریاضی فیزیک ۱
- ریاضی فیزیک ۲
- ترمودینامیک و مکانیک آماری ۱
- ترمودینامیک و مکانیک آماری ۲
- مکانیک تحلیلی ۱
- مکانیک تحلیلی ۲
- الکترومغناطیس ۱
- الکترومغناطیس ۲
- مکانیک کوانتوم ۱
- مکانیک کوانتوم ۲
- فیزیک حالت جامد ۱
- اپتیک
- آزمایشگاه اپتیک
- فیزیک مدرن کاربردی
- پلاسما
این دروس در هر سه گرایش یکی می باشند.
دروس تخصصی گرایش حالت جامد عبارتند از:
- نانو ساختارها
- فیزیک حالت جامد ۲
- آزمایشگاه حالت جامد
- فیزیک قطعات نیم رسانا‌ها
- مواد مغناطیسی
- ابر رسانایی و کاربرد آن
- پروژه
دروس تخصصی گرایش پلاسما عبارتند از:
- سیستم های تشخیصی پلاسما
- کاربرد های پلاسما
- پلاسما ۲
- سیستم های تولید پلاسما آزمایشگاه پلاسما
- پروژه
دروس تخصصی گرایش لیزر و اپتیک عبارتند از:
- اپتیک کاربردی
- آزمایشگاه اپتیک پیشرفته
- لیزر
- مهندسی اپتیک
- آزمایشگاه لیزر
- کاربرد های لیزر
- پروژه
دانشگاه‌ها و ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها در رشته فیزیک مهندسی:
تا اینجا به صورت کامل با این رشته دانشگاهی آشنا شدید اکنون چنانچه این رشته را برای تحصیل رشته ای مناسب برای خود می دانید آگاهی از دانشگاه های ارائه دهنده و ظرفیت پذیرش هر دانشگاه نیز حائز اهمیت است که جدول زیر اسامی دانشگاه ها به همراه ظرفیت پذیرش آن هارا در کنکور سراسری ۹۸ نشان می دهد.لازم به ذکر است که این آمار موثق و طبقی آمار رسمی سازمان سنجش آموزش کشور می باشد.
| نام دانشگاه | دوره تحصیلی | ظرفیت پذیرش نیمسال اول |
| دانشگاه اراک | روزانه | ۶۰ |
| دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)-قزوین | روزانه | ۳۰ |
| دانشگاه تبریز | روزانه | ۳۶ |
| دانشگاه تبریز | نوبت دوم | ۲۴ |
| دانشگاه تهران | روزانه | ۱۵ |
| دانشگاه شهید باهنر-کرمان | روزانه | ۲۵ |
| دانشگاه شهید باهنر-کرمان | نوبت دوم | ۵ |
| دانشگاه شهید مدنی آذربایجان-تبریز | روزانه | ۵۰ |
| دانشگاه صنعتی جندی شاپور-دزفول | روزانه | ۵۰ |
| دانشگاه صنعتی کرمانشاه | روزانه | ۲۵ |
| دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل | روزانه | ۲۷ |
| دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل | نوبت دوم | ۱۸ |
| دانشگاه کاشان | روزانه | ۲۸ |
| دانشگاه کردستان-سنندج | روزانه | ۴۰ |
| مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا | روزانه | ۳۲ |
ظرفیت پذیرش در رشته فیزیک مهندسی در کنکور سراسری ۹۸ در دانشگاه‌ها سراسری کشور در دوره های تحصیلی روزانه و نوبت دوم حدود ۴۶۵ دانشجو بوده است.
بازار کار و آینده شغلی:
یکی دیگر از موضوعاتی که در هنگام انتخاب رشته برای داوطلبان و اولیای آن ها دارای اهمیت است بازار کار رشته تحصیلی می باشد که باید اطلاعاتی صحیح از آن داشت چرا که بسیاری از داوطلبان نسبت به شغل و کار یک رشته تصوری غلط دارند و با آن آشنا نیستند و یا رشته ای که حتی تصور نمی کنند ممکن است در آینده رشته ای پول ساز شود که تمامی این مباحث باید توسط مشاوران برتر انتخاب رشته کنکور مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرد.
در بیشتر وسایل دقیق اندازه گیری از حسگر ها و روش های فیزیکی استفاده شده است که طراحی و ساخت آند‌ها مربوط به حوزه فیزیک جدید می باشد و علاوه بر این تمامی قطعاتی که الکترونیک و کامپیوتر به کار برده می شوند و تهیه و توزیع خواص نانو مواد مربوط به این رشته دانشگاهی می باشد که فارغ التحصیلان با کسب علم و مهارت لازم می توانند در این حوزه‌ها مشغول به کار شوند.
فارغ التحصیلان رشته فیزیک مهندسی می توانند در صنایع اپتیک و لیزر،صنایع قطعات الکترونیک،قطعات و اجزای کامپیوتر در موسسات و مراکز خصوصی و یا دولتی مانند وزارت نیرو،انرژی اتمی،مخابرات،صنایع اتومبیل سازی و یا صنایع الکترونیک مشغول به کار شوند.
فراموش نشود که:
- ساخت و بررسی تارهای اپتیکی که در مخابرات به کار میروند
- تخصص در کاربردهای مختلف پلاسما و لیزر در صنعت و پزشکی
- طراحی و هم چنین ساخت لوازم اپتیکی
- طراحی و ساخت لامپ های گوناگون دشارپ الکتریکی
- طراحی و ساخت آهنرباهای لازم در سیستم های الکترومغناطیسی و کلید های خودکار
همه و همه از ضروریت های صنعت کشور می باشند که در حوزه فعالیت فارغ التحصیلان رشته فیزیک مهندسی قرار میگرند و دانش آموختگان واجد شرایط می توانند در این حوزه ها فعالیت و جذب بازار کار شوند.
ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:
چنانچه فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته فیزیک مهندسی خواهان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر باشند می توانند در آزموت کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته های زیر ادامه تحصیل دهند:
- فیزیک،فیزیک کاربردی
- فوتونیک
- مجموعه مهندسی برق(الکترونیک،میدان مخابرات و قدرت)
- مهندسی مکانیک
- مهندسی مواد
- مهندسی صنایع
- مهندسی پزشکی
- فیزیک پزشکی
- ژئوفیزیک،هواشناسی
رتبه قبولی رشته فیزیک مهندسی کنکور 1400
در ادامه به بررسی رتبه‌های قبولی دانشگاه‌های سراسری در کنکور 1400 می‌پردازیم.
رتبه قبولی رشته فیزیک مهندسی کنکور 1400 دانشگاه تهران روزانه
| رتبه کشوری | رتبه در سهمیه | سهمیه در منطقه |
| 3009 | 1796 | منطقه 1 |
| 2704 | 888 | منطقه 2 |
| 5140 | 1710 | منطقه 2 |
| 5496 | 1849 | منطقه 2 |
رتبه قبولی رشته فیزیک مهندسی کنکور 1400 دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
| رتبه کشوری | رتبه در سهمیه | سهمیه در منطقه |
| 13441 | 4769 | منطقه 2 |
| 16694 | 6010 | منطقه 2 |
| 37668 | 14270 | منطقه 2 |
رتبه قبولی رشته فیزیک مهندسی کنکور 1400 دانشگاه کاشان
| رتبه کشوری | رتبه در سهمیه | سهمیه در منطقه |
| 17594 | 8684 | منطقه 1 |
| 47870 | 18232 | منطقه 2 |
رتبه قبولی رشته فیزیک مهندسی کنکور 1400 دانشگاه تبریز
| رتبه کشوری | رتبه در سهمیه | سهمیه در منطقه |
| 20396 | 9717 | منطقه 1 |
| 28530 | 12567 | منطقه 1 |
| 29744 | 12975 | منطقه 1 |
| 40512 | 16599 | منطقه 1 |
| 59124 | 22219 | منطقه 1 |
| 28433 | 10639 | منطقه 2 |
| 41632 | 15815 | منطقه 2 |
| 46841 | 17823 | منطقه 2 |
رتبه قبولی رشته فیزیک مهندسی کنکور 1400 دانشگاه صنعتی قم
| رتبه کشوری | رتبه در سهمیه | سهمیه در منطقه |
| 24117 | 11066 | منطقه 1 |
| 38956 | 16093 | منطقه 1 |
| 43153 | 17427 | منطقه 1 |
| 35662 | 13464 | منطقه 2 |
| 46892 | 17842 | منطقه 2 |
رتبه قبولی رشته فیزیک مهندسی کنکور 1400 دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
| رتبه کشوری | رتبه در سهمیه | سهمیه در منطقه |
| 25935 | 9659 | منطقه 2 |
| 30084 | 11287 | منطقه 2 |
| 37931 | 14362 | منطقه 2 |
| 52442 | 20029 | منطقه 2 |
رتبه قبولی رشته فیزیک مهندسی کنکور 1400 دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
| رتبه کشوری | رتبه در سهمیه | سهمیه در منطقه |
| 33753 | 14391 | منطقه 1 |
| 63222 | 23426 | منطقه 1 |
| 77020 | 27514 | منطقه 1 |
| 86780 | 30312 | منطقه 1 |
| 76745 | 19587 | منطقه 3 |
| 96486 | 25629 | منطقه 3 |
رتبه قبولی رشته فیزیک مهندسی کنکور 1400 دانشگاه اراک
| رتبه کشوری | رتبه در سهمیه | سهمیه در منطقه |
| 44947 | 17105 | منطقه 2 |
| 89143 | 34727 | منطقه 2 |
| 92074 | 35997 | منطقه 2 |
رتبه قبولی رشته فیزیک مهندسی کنکور 1400 دانشگاه شهید باهنر کرمان
| رتبه کشوری | رتبه در سهمیه | سهمیه در منطقه |
| 60905 | 23483 | منطقه 2 |
| 61697 | 23791 | منطقه 2 |
| 69420 | 26824 | منطقه 2 |
| 93490 | 36572 | منطقه 2 |
| 60686 | 14627 | منطقه 3 |