آموزش ریاضی به کودکان را (مانند آموزش زبان انگلیسی یا هر زبان خارجی دیگری)باید از همان مراحل اولیه زندگی شروع کرد.کودکان در طی کار های روزمره و فعالیت های روزانه خود از مهارت های ریاضی اولیه استفاده می کنند و فراگیری این مهارت ها برای آمادگی در مدرسه مهم می باشند.کودکان قبل از رفتن به مدرسه جمع و تفریق را از طریق تعاملات روزانه درک می کنند.با توجه به اهمیت درس ریاضیات در طول دوران تحصیل و زندگی آینده،اولیا می توانند با روش هایی که در قسمت های بعدی گفته می شود قبل از رفتن به مدرسه کودکان خود را با مباحث مقدماتی ریاضی آشنا کنند.

آموزش ریاضی به کودکان

آموزش ریاضی به کودکان

بخش اول: ترکیب ریاضی در زندگی روزمره برای آموزش ریاضی به کودکان

  1. با کودکان خود بشمارید:

یکی از اساسی ترین بخش های درس ریاضی که می توانید در زندگی روزمره خود استفاده کنید،شمارش است.اگر به طور طبیعی شمارش را در گفتار خود بگنجانید،فرزند شما شروع به الگوبرداری خواهد کرد و این عمل را انجام خواهد داد.از کم به زیاد و از زیاد به کم بشمارید.مثال های زیر نمونه هایی برای شماردن با فرزندانتان می باشد:

  • شمردن بشقاب های لازم برای صرف شام و ناهار
  • شمردن پله هایی که در حال عبور از آن ها هستید
  • شمردن اسباب بازی های روی زمین
  • شمردن علائم راهنمایی و رانندگی در محیط بیرون

ریاضی با شمارش و اعداد شروع می شود،اما امروزه علم شمارش و اعداد آن قدر پیشرفت کرده است که به یکی از مباحث اصلی در المپیاد های علمی ریاضی و کامپیوتر تبدیل شده است.

  1. روی شناختن شماره ها کار کنید:

اعداد در سراسر جهان کاربرد دارد.پس گوشزد کردن و آموختن آن ها به فرزندانتان امری ضروری می باشد.کودکان شما تا زمانی که اعداد را نشناسند،توانایی تشخیص و خواندن اعداد نوشته شده را ندارند و همچنین خودشان نیز از نوشتن اعداد محروم هستند.

برای آموزش شکل نوشتاری اعداد به کودکان می توانید از طریق راه های زیر اقدام کنید:

  • برای آموزش به کودکان کوچکتر جدول و پازل اعداد،گزینه بسیار مناسبی می باشد.
  • بازی لِی لِی نیز در شناختن اعداد به کودکانتان کمک خواهد کرد.
  • برای کودکان بزرگتر آموزش شماره تلفن منزل و یا شماره پلاک خودرو نیز مناسب است.
  1. کارهایی را که در آن ها از ریاضی استفاده می کنید هایلایت کنید:

شما در طی روز اغلب در حال استفاده از ریاضی هستید.وقتی در حال فعالیتی هستید که ریاضیات در آن دخیل است به کودکان خود نشان دهید که ریاضی در چه جاهایی کاربرد دارد و با چه اعمالی مرتبط است.

برای مثال می توانید اعمال زیر را انجام دهید:

  • مقایسه قیمت ها در فروشگاه مواد غذایی
  • اندازه گیری مقدار مواد غذایی اولیه برای تهیه غذا
  • محاسبه و پرداخت کرایه ماشین
  1. توجه به اشکال هندسی:

اشکال هندسی برای درک هندسه بسیار مهم می باشند.شما می توانید از فرزندانتان بخواهید که در هنگام انجام کارها اشکال هندسی ایجاد کنند و هم چنین شکل هندسی اجسامی را که با آن ها بازی می کنند به آن ها معرفی کنید و بخواهید تا آن ها را نام ببرند.هم چنین می توانید کارهایی مانند پخت کوکی و شیرینی ها را با اشکال هندسی اساسی و پایه انجام دهید که این کار می تواند ترکیبی از یادگیری و سرگرمی باشد.

توصیه های بیشتر :

  • برای کودکان کوچکتر پازل های اشکال هندسی متفاوتی وجود دارد که با کنار هم چیدن اجزا می توانند یکی از شکل ها را تکمیل نمایند و در کنار آن نام آن ها را نیز به خاطر بسپارند.
  • به اَشکال موجود در دنیای واقعی مانند علائم توقف هشت ضلعی و مخروط های ترافیکی اشاره کنید و فرزندانتان را با آن ها آشنا کنید.
  1. از کودکانتان سوالات تخمینی بپرسید:

در حالی که سوالات مستقیم در یادگیری اصول ریاضی مفید هستند،پرسش سوالات تخمینی نیز بچه ها را وادار می کند تا حول یک موضوع به تفکر بپردازند و نه این که فقط یک جواب را بیان کنند.این نوع سوال پرسیدن هم برای کودکان کوچکتر و هم برای کودکان بزرگتر توصیه می شود اما شما باید سوالات خود را تنظیم نمایید.

به مثال های زیر توجه کنید:

  • به عنوان مثال می توانید از کودک خود بپرسید چه مقدار آب نیاز است تا بتوانیم این پارچ را پر کنیم؟

برای پاسخ به این سوال اجازه دهید تا فرزندتان برای پاسخ از دست خود به جهت شمارش استفاده نماید و سپس با یک آزمایش ساده به او نشان دهید که حدسش تا چه اندازه درست بوده است.

  • برای کودکانی که کمی سن آن ها بیشتر است می توانید از سوالات پیچیده تری استفاده کنید برای مثال می توانید بپرسید چه مدت زمان لازم است تا وان حمام با آب پر شود؟
آموزش ریاضی به کودکان

آموزش ریاضی به کودکان

بخش دوم ، شروع یادگیری در آموزش ریاضی به کودکان

  1. نوشتن اعداد با دست

اگر کودک شما اعداد را می شناسد آموزش نوشتن اعداد به آن ها کار دشواری نخواهد بود.در ابتدا خودتان بنویسید و اجازه دهید تا فرزندتان شیوه نوشتن را از شما تقلید کند.

برای یادگیری نوشتن اعداد راه های متفاوتی وجود دارد که چند مورد از آن ها عبارتند از:

  • یکی از کار های رایج و متداولی که می توانید انجام دهید این است که اعداد را با نقطه چین های کمرنگ بنویسید و از فرزندتان بخواهید تا خط چین ها را پر رنگ نمایند و سپس خودشان به تنهایی نوشتن اعداد را تمرین کنند.
  • می توانید از روش های دیگر مانند نوشتن اعداد روی ماسه و یا نقاشی با اعداد و… استفاده کنید.
  1. برای جمع و تفریق از روش نقطه استفاده کنید:

روش نقطه کودک شما را برای پیدا کردن جواب جمع و تفریق کمک بسیاری خواهد کرد.برای مثال محاسبه ۲+۵ را در نظر بگیرید.اگر کودکتان بخواهد حاصل این جمع را با استفاده از روش نقطه بیابد باید در یک گروه ۵ نقطه و در سمت دیگر دو نقطه رسم کند و در نهایت همه نقطه ها را باهم بشمارد.بالای هر یک از نقطه ها می تواند شماره مربوط را نیز بنویسد.

توصیه های مهم در این روش:

  • برای شروع از اعداد زیر ۱۰ شروع کنید.پس از آَشنایی و درک موضوع می توانید عدد ۱۰ را به اعداد دیگر اضافه کنید.
  • این روش برای ضرب و تقسیم نیز قابل استفاده می باشد.برای مثال اگر بخواهید حاصل ۴*۶ را محاسبه کنید باید ۴ گروه و هر گروه را با ۶ نقطه رسم کنید و در انتها آن ها را بشمارید.
  • در ریاضیات پایه می توانید به کودکانتان آموزش دهید که برای اعمال جمع و تفریق می توانند از انگشتان دست خود کمک بگیرند.
  1. از حفظ کردن استفاده کنید:

درک مفاهیم در یادگیری ریاضیات نقش اساسی دارد و این موضوع را نباید انکار کرد اما باید گفت که حفظیات نیز در برخی از موارد مفید و کاربردی می باشد.حفظیات به حل سریع تر مسائل کمک می کند و نیاز به فکر کردن طولانی مدت نمی باشد.

آموزش ریاضی به کودکان

آموزش ریاضی به کودکان

بخش سوم، استفاده از بازی ها و اسباب بازی های مرتبط با ریاضی

  1. استفاده از اسباب بازی های خانه سازی برای آموزش ریاضی به کودکان

استفاده از اسباب بازی های خانه سازی که همانند بلوک های در هم تنیده هستند و سایر اسباب بازی های مشابه برای درگیر کردن فرزندانتان جهت پر کردن فضاهای خالی مناسب می باشد.علاوه بر این چنین اسباب بازی هایی به کودک کمک می کنند تا ایده تبدیل شدن از تکه های کوچک به ترکیبی بزرگ و پیچیده را در سر بپروراند.

توصیه مهم به والدین:

کنار فرزندانتان بنشینید و شروع به ساخت مدل های متفاوت کنید زیرا زمانی که شما قایق،قلعه،هواپیما و یا چیز های دیگر می سازید همین کار سبب تشویق فرزندتان برای ساخت طرح خود می شود.

  1. اریگامی را امتحان کنید

راه مفید دیگر برای درگیر کردن فرزندانتان با اشکال هندسی آموزش اریگامی به آن ها می باشد.اگر فرزندتان سن پایینی دارد از طرح های ساده تر شروع کنید و به مرور وارد طرح های پیچیده تر شوید زیرا اَشکال پیچیده آن ها را ناامید خواهد کرد.

توصیه های لازم جهت ساخت اریگامی عبارت اند از:

  • به ساخت اریگامی با فرزندتان ادامه دهید و دسته ای از اریگامی های مختلف درست کنید و سپس از فرزند خود بخواهید تا آن ها را بشمارد.
  • به نظر می رسد کودکان بیشتر به اشکال و اریگامی های حیوانات علاقه مند خواهند بود اما می توانید اریگامی ها و اشکال را با توجه به سلیقه فرزند خود انتخاب کنید.
  1. ترکیب موسیقی

کودکانی که موسیقی را یاد می گیرند در ریاضیات عملکرد بهتری خواهند داشت.در ابتدا باید بدانید که مهارت های اصلی شمارش برای موفقیت در موسیقی لازم و ضروری است.بعلاوه تفکر انتزاعی که کودک شما در ساخت موسیقی انجام می دهد با تفکری که برای ریاضیات لازم است پیوند محکمی دارد.

کودک و موسیقی:

  • کودکان در هر رده سنی که باشند از یادگیری موسیقی بهره مند می شوند.
  • در نظر داشته باشید که کودکانتان را به کلاس موسیقی بفرستید و یا از طریق دوستان و نزدیکان مسلط به موسیقی آموزش ببیند.
  1. به بازی های فکری تخته ای که شامل ریاضیات می شوند مشغول شوید

انجام چنین بازی هایی سبب می شود تا کودکان بدون اینکه حتی خودشان متوجه شوند مدام از ریاضیات استفاده نمایند.

  1. برنامه های آموزشی را امتحان کنید

حتی زمانی که برای آموزش به کودکانتان زمان کافی ندارید آنها می توانند با استفاده از برنامه ها و نرم افزار های قابل نصب روی کامپیوتر،تبلت و یا… یادگیری ریاضی را ادامه دهند و هم چنین استفاده از دی وی دی های آموزش ریاضی برای کسب مهارت های خاص می تواند یکی از بهترین گزینه ها در یادگیری فرزندان شما باشد.

بخش چهارم ، کار کردن با کودکان بزرگتر

  1. اجازه دهید تا فرزندانتان به تنهایی مشکلات خود را حل کنند

یکی از مهارت های ریاضی که بسیار مهم است تفکر مستقلانه می باشد.به دلیل علاقه به فرزندتان ممکن است وسوسه شوید و بخواهید نشان دهید که چگونه مشکل خود را در هنگام یک مشاجره حل کند؛اما بهتر است اجازه دهید تا به صورت مستقل فکر کنند و برای کارهایشان از همین کودکی دنبال چاره باشند.امروزه با افزایش رفاه، مسئولیت پذیری و استقلال در اغلب فرزندان کاهش یافته که همین موضوع سبب بروز مشکلات زیادی در طول زندگی برای آن ها خواهد شد.

  1. ریاضی را با سایر رشته ها ترکیب کنید

ریاضی به تنهایی ممکن است برای بعضی از نوجوانان جالب به نظر نیاید.با توجه به این موضوع با ترکیب ریاضی با سایر رشته ها ریاضیات برای کودکانتان انعطاف پذیر تر و جالب تر خواهد شد.

راهنمایی های لازم:

  • به عنوان مثال می توانید آزمایش های علمی که در آن کودکان نیاز به اندازه گیری مواد تشکیل دهنده را دارند انجام دهید.
  • همچنان می توانید ریاضیات را در تاریخ نیز بگنجانید برای مثال بدانید که چه تعدادی از جمعیت توسط طاعون از بین رفته اند؟
  1. به فرزندانتان بیاموزید تا از رویکرد های متفاوت استفاده نمایند

بیشتر وقت ها برای حل یک مسئله بیش از یک راه وجود دارد.به کودکانتان آموزش دهید تا از راه ها و عملکرد های متفاوتی برای مسائل پیچیده تر استفاده نمایند.اگر برای حل یک مسئله و مشکل از یک روش استفاده کنند اما به جواب نرسند به سراغ راه دیگری می روند و آن را امتحان می کنند.آنقدر روش های متفاوت را امتحان می کنند تا بتوانند مسئله را حل نمایند که این امر در مستقل ساختن فرزندانتان نیز نقش مهمی دارد.

تذکر:

کودکان متفاوت اند و روش های یادگیری آن ها نیز متفاوت است.بنابراین ممکن است مدتی طول بکشد تا رویکرد مناسب برای فرزندتان بیابید و زمانی که رویکرد مورد نظر را پیدا کردید آن را رها نکنید.

  1. هنگام تلاش آن ها را تشویق نمایید

در طی فرایند یادگیری ریاضی با توجه به مشکل بودن و پیچیدگی این درس ممکن است فرزندتان حس کند که در یادگیری استعداد ندارد و علاقه مند به این کار نمی باشد که در چنین شرایطی یادگیری ریاضی به مراتب سخت تر خواهد شد و یا برعکس این موضوع.به کودکان خود بگویید که همه افراد می توانند ریاضی را فراگیرند و شاید فقط نیاز باشد تا کمی سخت تر  و بیش تر تلاش کنند.

توصیه مهم به والدین:

با فرزندانتان احساس همدردی کنید و سعی کنید نشان دهید که آن ها را درک می کنید برای مثال به آن ها بگویید که می دانم یادگیری ریاضی کمی برایت دشوار است اما این تنها به این معنی است که باید کمی بیشتر تلاش کنی و زمانی که بیشتر تلاش می کنی و به چیزی دست پیدا می کنی حس خیلی خوبی به تو دست خواهد داد.

چرا بسیاری از کودکان،دانش آموزان و یا حتی دانشجویان با ریاضی مشکل دارند و یادگیری این درس برایشان مشکل است؟

اغلب دانش آموزان از ابتدایی تا کنکور در یادگیری ریاضیات مشکل دارند و این درس را درسی سخت می دانند و جالب است بدانید که این موضوع در حالی است که فرزندان شما با یادگیری ریاضی متولد می شوند.یکی از دلایل اصلی این مشکل آموزش غیر اصولی ریاضی به کودکان می باشد.ریاضی به صورت اصولی از پایه به دانش آموزان تدریس نمی شوند و بسیاری از آن ها در درک مفاهیم پایه مشکل دارند.با فراگیری اصول صحیح و تدریس اصولی به فرزندان خود از دوران کودکی، مفاهیم اصلی ریاضیات را آموزش داده و آن ها را برای یادگیری درس ریاضی در مدرسه آماده کنید.آموزش ریاضی به کودکان را از همین حالا شروع کنید.

مبینا تقوی-امیر حسین افشار