چگونه کتاب ترجمه کنم و آن را به چاپ برسانم

کتاب های بسیار مفید با ارزش بالا در سراسر دنیا توسط نویسندگان مختلف تالیف می شوند که با استفاده از هنر ترجمه می توان این کتاب ها را به زبان های مختلف دیگر بازنویسی کرد تا همه مردم با هر ملیت و زبانی که هستند از این آثار استفاده نمایند. ترجمه ادبی هنری است که شامل انتقال و تفسیر آثار خلاق مانند رمان، نثر کوتاه، شعر، درام، طنز و…از یک زبان به زبان دیگر است. همچنین ترجمه می تواند در خصوص آثار علمی و دانشگاهی مانند موضوعات روانشناسی، مقالات فلسفه و فیزیک، ادبیات و آثار کلاسیک باشد.

کتاب های زیادی در سراسر دنیا وجود دارد که شهرت جهانی پیدا کرده اند و میان مردم با زبان های گوناگون در کشور های مختلف دنیا محبوبیت ویژه ای پیدا کرده اند، در واقع صنعت ترجمه سبب شده است که این کتب در اختیار سایر افرادی که زبانی غیر از زبان اصلی این کتب دارند نیز قرار بگیرد. اما ترجمه همین ‌قدر هم که در مورد آن صحبت می شود راحت نیست و مراحل مخصوص به خود را دارد. در این مقاله می خواهیم گام‌هایی که برای ترجمه یک کتاب لازم است را به صورت مفصل برای شما شرح دهیم.

برای ترجمه یک کتاب باید چه کارهایی انجام داد؟

ترجمه یک کتاب نیز مانند هر عمل دیگری مراحل مخصوص به خود را دارد و برای ترجمه یک کتاب باید مراحل متفاوتی طی شود که اکنون با این مراحل آشنا خواهید شد.

اولین مرحله در ترجمه کتاب انتخاب کتاب می باشد:

زمانی که تصمیم به ترجمه یک کتاب دارید اولین کاری که می بایست انجام انتخاب حوزه ترجمه می باشد. برای مثال باید بدانید که می خواهید کتابی در زمینه روانشناسی، کودک و نوجوان، علمی، کتاب های حوزه مدیریت و یا..ترجمه کنید.

بعد از اینکه حوزه انتخابی شما مشخص شد می بایست برای انتخاب کتاب تصمیم بگیرید. یکی از حساس ترین و مهم ترین مراحل ترجمه کتب انتخاب کتاب می باشد. باید به صورت دقیق و موشکافانه به بررسی بپردازید و برای جست و جو می توانید از گوگل و سایت هایی نظیر آمازون استفاده کنید زیرا در این سایت تازه ترین کتاب های منتشر شده خارجی را خواهید یافت. برای انتخاب کتاب باید توجه داشته باشید که بهتر است کتابی را برای ترجمه انتخاب کنید که قبلا مترجم دیگری آن را ترجمه نکرده باشد. کتاب هایی که کمتر از ۶ ماه از چاپ آن ها می گذرد اصولا کتبی هستند که تاکنون ترجمه نشده‌اند. با مراجعه به سایت کتابخانه ملی و فیپا می توانید اطلاعات لازم را در مورد کتاب مورد نظر خود بیابید و در صورتی که با جست و جو در این دو سایت چیزی دستگیرتان نشد یعنی این کتاب ترجمه نشده است و البته احتمال دارد که کتاب در دست ترجمه باشد.

تبدیل پایان نامه به کتاب، کلیک کنید

بسیاری از مقالات این موضوع را به عنوان دومین مرحله در ترجمه لحاظ می کنند اما از آنجایی که این موضوع در انتخاب کتاب اهمیت بالایی دارد ما در نخستین مرحله به توضیح آن پرداختیم تا دقت بیشتری در انتخاب کتاب داشته باشید.

برای انتخاب کتاب سعی کنید محدوده خود را محدود و محدود تر کنید تا انتخاب برایتان راحت تر شود. برای مثال حوزه انتخابی شما روانشناسی می باشد، سعی کنید این حوزه را محدود تر کنید مثلا روانشناسی رنگ ها و سپس باز هم می توانید محدود تر کنید به این صورت که روانشناسی رنگ ها برای کودکان را جست و جو کنید. هرچه دایره انتخابی شما محدود و محدود تر شود گزینه های پیش روی شما کمتر خواهد شد و انتخاب و تصمیم گیری برایتان راحت تر می شود.

با توجه و رعایت این نکات می توانید با جست و جوی دقیق کتاب خوبی را انتخاب کنید. پس از انتخاب کتاب وارد مرحله دوم می شوید.

دومین مرحله برای ترجمه کتاب مشخص کردن زمان بندی برای ترجمه کتاب است:

سعی کنید قبل از این که دست به قلم شوید یک زمان مشخصی را برای انجام کار در نظر بگیرید.ترجمه ای که به عهده گرفته اید ممکن است دارای ۳ حالت باشد:

• همکاری با یک ناشر برای چاپ کتاب
• ترجمه کتاب برای مشتری از یک زبان به زبانی دیگر (برای مثال انگلیسی به فارسی)
• انتشار کتاب به صورت مستقل

در هر یک از سه شرایط بالا که قرار دارید تفاوتی ندارد و قبل از شروع کار یک بازه زمانی معقول را انتخاب کنید و مطمئن باشید که در این بازه زمانی از پس کار بر می آیید و آن را به اتمام می رسانید و سپس در صورت موافقت ناشر و یا مشتری ترجمه را شروع کنید.

روند نشر کتاب دردسر ها و پیچیدگی های مخصوص به خود را دارد و باید زمان کافی برای اینکه شخصی ترجمه شما را بخواند و به اصلاح و تصحیح آن بپردازد اختصاص دهید. علاوه بر این کتاب برای چاپ زمان زیادی را نیز باید در چاپخانه سپری کند. پس سعی کنید تمامی جوانب را دقیق بسنجید و کارتان را به موقع تحویل دهید زیرا عدم تحویل در زمان مناسب پیامدهای خوبی را برایتان نخواهد داشت.

سومین مرحله در ترجمه کتاب، اجازه گرفتن از نویسنده و یا ناشر اصلی کتاب می باشد:

بعد از انتخاب کتاب مورد نظر و به توافق رسیدن در مورد زمان احتمالا با خود می گویید که اجازه نویسنده کتاب و ناشر اصلی مهم است و قبل از ترجمه باید از او اجازه گرفت؟

بله، گفته شده است که مترجم از نظر اخلاقی به اجازه نویسنده نیاز دارد و این کار را به راحتی می توانید انجام دهید به صورتی که با جست و جوی ساده در اینترنت راه های ارتباطی با نویسنده را پیدا کرده و سپس از طریق ایمیل با او ارتباط برقرار کنید و از دلایل انتخاب این کتاب و تصمیم خود برای او بنویسید. بسیاری از نویسندگان این کار را به عهده ناشران می گذراند که در این صورت می توانید با ناشر وارد مذاکره شوید و از آنها کسب اجازه کنید. کشور ایران دارای سرانه مطالعه پایینی می باشد و اصولا خرید و مطالعه کتاب به خصوص در سال های اخیر طرفداران زیادی ندارد که همین موضوع یکی از دلایلی است که ممکن است ناشران با ترجمه کتاب مخالفت کنند و بهتر است از طریق انتشارات مورد نظر و با دلایلی استوار وارد بحث و مذاکره شوید تا این مرحله را نیز با موفقیت پشت سر بگذارید.

چهارمین مرحله در ترجمه کتاب، نحوه ترجمه کردن می باشد:

تا اینجا متوجه شدید که هر مرحله اهمیت مخصوص به خود را دارد و باید به صورت اصولی پیش روید اما به جرات می توان گفت یکی از تاثیر گذار ترین مراحل و مهم ترین بخش ها در ترجمه کتاب همین بخش یعنی نحوه ترجمه کتاب می باشد. زیرا شما با شیوه مترجمی خود رضایت مشتری و خواننده را جلب خواهید کرد پس اگر به این کار علاقه دارید و می خواهید در این زمینه فعالیت کنید سعی کنید بهترین نوع ترجمه خود را انجام دهید.

در ترجمه چه نکاتی را رعایت کنیم تا ترجمه بهتری داشته باشیم؟

روان و ساده ترجمه کنید:

توجه داشته باشید که باید به زبان ساده و روان بنویسید و اصطلاحاً از ترجمه تحت الفظی پرهیز کنید.از ترجمه به صورت لغت به لغت خودداری کنید زیرا این کار سادگی و گفتار روان را از متن میگیرد و ممکن است خواننده اصلا متوجه نوشته شما نشود.

متن را بازنویسی کنید:

فراموش نکنید که یک مترجم در هنگام ترجمه متن همزمان در حال بازنویسی نیز می باشد.در واقع شما باید در ابتدا متن را به صورت کامل درک کنید و سپس متن را به زبان خودتان و به صورت ساده و روان طوری که قابل درک باشد بازنویسی نمایید.

لحن نویسنده را حفظ کنید:

توجه داشته باشید که بازنویسی متن به زبان خودتان به معنای تغییر نوشته نویسنده نمی باشد و از هرگونه تغییر متن و یا حذف و اضافه کردن قسمت هایی به متن با توجه به نظریات شخصی خود پرهیز کنید و سعی کنید در طول ترجمه حتما لحن و گفتار اصلی نویسنده را حفظ کنید.

از واژه نامه مخصوص خود استفاده کنید:

در طول متن ممکن است کلمه ای بارها و بارها تکرار شود و همانطور که می دانید در زبان های خارجه مانند زبان انگلیسی ممکن است یک لغت متناسب با جایگاهی که از آن استفاده شده است مفهوم متفاوتی داشته باشد که در این زمان بهتر است لغات پرتکرار را همراه با تمام معانی آن ها یادداشت کنید و در هر بخش از متن از بهترین ترجمه ای که مناسب آن بخش است استفاده کنید.

حداکثر تغییری که مترجم می تواند به متن دهد ۵ درصد است:

همانطور که در بخش های قبلی گفته شد مترجم اجازه اضافه کردن و یا حذف کردن از کتاب را ندارد اما در بخش هایی برای درک بهتر و ترجمه ای روان تر حداکثر به میزان ۵ درصد می تواند با حذف و یا اضافه کردن تغییر دهد.

پنجمین مرحله در ترجمه کتاب ویراستاری کتاب می باشد:

ویراستاری کتاب نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است در واقع می توان گفت که ویراستار حرفه ای و ویراستاری خوب سبب می شود تا کتاب به اثری ماندگار تبدیل گردد و ترجمه شما را دلنشین می کند و سبب اثرگذاری بر خوانند می شود. ویراستاری امری جدی می باشد که نیازمند دانش، مهارت کافی و البته تجربه زیاد می باشد پس برای یک کتاب خوب در انتخاب ویراستار دقت نمایید.

ششمین مرحله در ترجمه کتاب صفحه آرایی و جلد صفحه می باشد:

پس از انجام ویراستاری به مرحله صفحه آرایی و طراحی جلد کتاب می رسیم. جلد کتاب یکی از مسائل مهمی است که می تواند در فروش کتاب تاثیر داشته باشد و ممکن است بسیاری از افراد در نگاه اول به طراحی جلد آن جذب شوند و گفته شده است که حتی جلد زیبا می تواند کسانی که اهل مطالعه و خرید کتاب نیستند را نیز وادار به خرید کند. صفحه آرایی و طراحی جلد فعالیتی هنری و در عین حال تخصصی می باشد که این کار را باید به متخصصان این حوزه سپرد و با استفاده از نرم افزارهای گوناگون مانند فوتوشاپ این کار را انجام خواهند داد. این بخش اگر با هنر و سلیقه و ذوق بالا انجام شود می تواند میزان فروش کتاب شما را تا حد چشم گیری افزایش دهد.

هفتمین مرحله اخذ شابک، مجوز ارشاد و فیپا می باشد:

شابک که مخفف همان شماره استاندارد بین المللی کتاب می باشد یک کد ۱۳ رقمی می باشد که به هر کتاب تعلق می گیرد.شابک هر کتاب ثابت است و در صورت چاپ مجدد تغییر نمی کند.کد شابک را می توانید از اداره شابک دریافت کنید و پس از چاپ کتاب حدود ۵ جلد از کتاب را باید به این اداره تحویل دهید.

فیپا یا همان فهرست نویسی پیش از انتظار دارای اطلاعاتی است که در پشت صفحه عنوان کتاب چاپ می شود. در کشور ما اداره کل پردازش و سازمان دهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی مسئولیت صدور فیپا را به عهده دارند.

برای دریافت فیپا چه مدارکی را باید تحویل کتابخانه ملی داد؟

• شابک
• پرینت کتاب
• فایل کتاب و بارگذاری آن در سامانه جدید وزارت ارشاد
• فرم تکمیل شده درخواست فهرست نویسی

در آخر نیز بر ای دریافت مجوز از سمت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می بایست شابک، فیپا، پرینت کتاب، طرح جلد و فایل کتاب در CD را به وزارت فرهنگ و ارشاد ارسال کنید تا مجوز چاپ کتاب برای شما صادر گردد. توجه داشته باشید که پس از چاپ کتاب حدود ۱۰جلد از کتاب را باید به ارشاد تحویل دهید.

هشتمین مرحله چاپ کتابی است که ترجمه کرده اید:

پس از گذراندن تمامی مراحل و دریافت مجوز چاپ از سمت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی زمان چاپ کتاب می رسد که برای چاپ کتاب دو راه پیش رو دارید که عبارتند از:

• چاپ افست
• چاپ دیجیتال

با توجه به نیاز و تعدادی که می خواهید چاپ کنید می توانید یکی از این دو نوع را انتخاب کنید.

چاپ افست:

در این نوع چاپ کتاب شما از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود و این نوع چاپ برای تعداد ۱۰۰۰ جلد و یا بالاتر مناسب می باشد که در مقایسه با چاپ دیجیتال هزینه کمتری دارد.

چاپ دیجیتال:

چنانچه می خواهید تعداد پایین تری از کتاب ترجمه شده خود چاپ کنید چاپ دیجیتال مناسب تر می باشد و حتی ۱۰ عدد چاپ نیز در این روش امکان پذیر است. کیفیت در این نوع چاپ نسبت به چاپ افست کمی پایین تر خواهد بود اما قابل قبول می باشد و هزینه نسبت به چاپ افست کمی بالاتر است ولی مزیت این را دارد که به شما امکان چاپ در تعداد پایین را می دهد.

مراحل چاپ کتاب به پایان رسید. امیدواریم با رعایت تمامی نکات گفته شده تجربه ای شیرین را به دست آورید.

برای مطالعه مقاله چگونه مولف شوم و کتاب تالیفی خود را چاپ کنم؟ کلیک کنید

چند پیشنهاد برای تقویت مهارت ترجمه:

ترجمه نیازمند دانش گرامری و لغوی بالای می باشد و مهارتی نیست که بتوانید یک شبه آن را فرا گیرید و یا انتظار معجزه داشته باشید. برای تقویت ترجمه باید مطالعه زیادی داشته باشید و انواع متون گوناگون را به همراه ترجمه های آن ها مطالعه کنید اما راه حل‌هایی توسط مترجمان بزرگ دنیا پیشنهاد شده است که به توضیح برخی از آن ها می پردازیم:

کتب متفاوت را در وب سایت ببیل کلاب ترجمه کنید:

اگر به دنبال کسب تجربه می باشد و می خواهید ترجمه کتاب را به صورت جدی و حرفه ای دنبال کنید وب سایت ببیل کلاب می تواند پیشنهادی مناسب برای شما باشد. نویسندگان کتاب های خود را به این سایت ارسال می کنند و مترجمان می توانند کتاب را به زبان های زنده دیگر دنیا ترجمه کنند. توجه کنید که ترجمه کتب رایگان است و اگر پس از پایان کار کتابی که ترجمه شده است فروش رود، نویسنده کتاب، مترجم و وب‌سایت ببیل کلاب حق امتیاز فروش کتاب را به اشتراک می گذارند.

مزایای استفاده از ببیل کلاب برای مترجمان:

با ترجمه کتب گوناگون در این وبسایت تجربه فراوانی به دست خواهید آورد؛ البته کار کردن در این فضا به کسانی که زمان محدودی دارند توصیه نمی شود. یکی دیگر از مزایای ترجمه در این فضا این است که نام شما به عنوان مترجم روی جلد کتاب هایی که در وب سایت بزرگ و معتبری مانند موارد زیر که برای فروش کتاب گذاشته می شود ذکر خواهد شد:

• آمازون
• کوبو
• سکربید

معایب استفاده از ببیل کلاب برای مترجمان:

از معایبی که کار کردن در این وبسایت می تواند به همراه داشته باشد این است که ممکن است مدت ها برای ترجمه کتابی زمان صرف کنید و در آخر کتاب به فروش نرسد و چیزی به دست نیاورید. البته فراموش نکنید که صرف نظر از موضوع مالی تجربه فراوانی کسب کرده اید.

با نویسندگان ارتباط سازی کنید:

سعی کنید که با نویسندگان مستقل ارتباط سازی کنید. نرم افزار لینکدین و یا انجمن های نویسندگان می توانند برای یافتن نویسندگان مستقل گزینه های مناسبی باشند. ارتباط سازی و داشتن روابط کاری خوب با نویسندگان گوناگون می تواند سبب شود تا آن ها ترجمه کتاب های خود را به شما واگذار کنند.

لیست تجارب کاری خود را آماده سازید:

تجربه کاری یکی از مواردی است که اعتماد را بالا می برد و راحت تر می توانید ترجمه کتب را به عهده گیرید.اگر تجربه در زمینه ترجمه کتاب دارید فهرستی از اسامی کامل آن ها تهیه کنید و به کسی که خواهان ترجمه است ارائه دهید.این کار سبب خوش درخشیدن شما و افزایش اعتماد می شود.

مطالعه و تمرین خود را افزایش دهید:

مطالعه و تقویت گرامر و لغت دو عامل اساسی برای تقویت مهارت ترجمه می باشد. سعی کنید به مطالعه فراوان بپردازید و مدام حتی متون کوتاه را ترجمه کنید تا در این کار تجربه کافی به دست آورید و از ترجمه تحت الفظی به ترجمه حرفه ای راه یابید.

حتی خواندن کتاب‌های ترجمه شده و اصل کتاب به شدت برای بالابردن توانایی ترجمه شما، توصیه می شود.