پیش از آشنایی با رشته مهندسی حمل و نقل ریلی برای آشنایی و درک بهتر این رشته به مقدمه ای می پردازیم.
حمل و نقل ریلی در شهرها و بین شهرها یکی از ایمن‌ترین و هم چنین از نظر زیست محیطی سالم‌ترین روش های حمل و نقل می باشد. متاسفانه هر ساله بسیاری از افراد در سفر های مختلف،از جمله حمل و نقل جاده ای، هوایی و … جان خود را از دست می دهند. طبق آمار تعداد کشته شدگان در حمل و نقل ریلی نسب به سایر حمل و نقل‌ها در کشور کمتر گزارش شده است؛ و به دلیل امنیت بالاتر برای حفظ جان مردم کشور این نوع حمل و نقل از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
یکی دیگر از دلایل اهمیت حمل و نقل ریلی توسعه اقتصاد می باشد. در جهان امروز حمل و نقل ریلی یکی از بخش های زیربنایی اقتصاد می باشد که فرآیند توسعه اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد و پایه مبادلات بازرگانی و کلید توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود. متخصصان حمل و نقل ریلی معتقدند که میان کارآیی در بخش حمل و نقل و کارآیی عمومی اقتصاد و رشد اقتصادی رابطه مستقیم وجود دارد و حمل و نقل می تواند واسطه ای میان فعالیت های کشاورزی، صنعتی و بازرگانی در سطح ملی و یا بین المللی باشد در نتیجه وجود افرادی متخصص و کاردان در حوزه حمل و نقل ریلی کشور واجب و ضروری می باشد.
معرفی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی
آشنایی با رشته مهندسی حمل و نقل ریلی:
همانطور که در بخش مقدمه گفته شد به دلیل اهمیت حمل و نقل ریلی کشور به افرادی تحصیل کرده و متخصص در زمینه حمل و نقل ریلی نیازمند است که به دلیل همین نیاز رشته ای تحت عنوان مهندسی حمل و نقل ریلی در دانشگاه‌ها تدریس می شود. این رشته از میان داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی و فیزیک دانشجو می پذیرد و این رشته در گذشته یکی از گرایش های رشته مهندسی راه آهن بوده است که امروز خود به رشته ای جدا تقسیم شده است و این رشته با هدف توسعه مدیریت و برنامه ریزی در راه آهن کشور تاسیس گردیده است.
معرفی رشته مهندسی مکانیک و رتبه های قبولی، کلیک کنید
تشابه این رشته با رشته مهندسی صنایع
رشته مهندسی حمل و نقل ریلی شباهت زیادی با رشته مهندسی صنایع گرایش تحلیل سیستم‌ها دارد و این دو رشته حدودِ ۱۰۰ واحد مشترک داشته و ۴۰ واحد باقی مانده در رشته مهندسی حمل و نقل ریلی مربوط به راه آهن می باشد. به عبارتی می توان گفت در واقع این رشته کاربرد مهندسی صنایع در راه آهن می باشد. هدف از این رشته تربیت کارشناسانی است که با استفاده و بهره گیری از مدل های ریاضی و روش های سیستماتیک مدیریت صنعت راه آهن را عهده دار شوند و بخش حمل و نقل ریلی راه آهن در حقیقت بخش نرم افزاری راه آهن می باشد.
تفکیک فعالیت مهندسان این رشته
- قبل از طراحی خط راه آهن
- بعد از طراحی خط راه آهن
در بخش اول که مربوط به قبل از طراحی خط راه آهن می باشد مهندسان وظیفه دارند تا حجم مسافر و کالاهایی را که در خط مورد نظر جا به جا خواهد شد را پیش بینی کرده، مورد بررسی قرار دهند و بسنجند؛ که آیا راه اندازی این خط به صرفه می باشد و یا خیر!
در مرحله دوم که مربوط به بعد از طراحی خط راه آهن می شود مهندسان باید به طراحی و برنامه ریزی حرکت قطارها بپردازند و تاخیر زمانی قطارها را به حداقل میزان خود برسانند و راهکارهایی را برای کم تر کردن هزینه های راه آهن ارائه دهند.
چه افرادی مناسب رشته مهندسی حمل و نقل ریلی می باشند؟
برای موفقیت بیشتر در دانشگاه بهتر است قبل از مرحله انتخاب رشته ابتدا به شناخت بهتر خود، توانایی‌ها، نقاط قوت و نقاط ضعف خود بپردازید. سپس با شناخت دقیق رشته مورد نظر انتخاب رشته را توسط شخصی حرفه ای که در این کار تجربه کافی را دارد انجام دهید. شناخت خود یکی از ارکان اصلی در مرحله انتخاب رشته می باشد زیرا در صورت عدم علاقه به رشته مورد نظر ممکن است شخص پس از گذراندن چند ترم از دانشگاه مجبور به انصراف شود.
علاقه مندان به این رشته باید در دروس ریاضی و فیزیک قوی باشند و به کار با نرم افزار های متفاوت و رایانه ای علاقه کافی داشته باشند. این رشته می تواند برای افرادی که به مباحث جامعه شناسی و مردم شناسی علاقه دارند نیز بسیار مناسب باشد؛ زیرا این علم بیشتر به فاکتور های انسانی در صنایع می پردازد. اشخاصی که به رشته مهندسی صنایع علاقه مند هستند و هم چنین کار در راه آهن را نیز دوست دارند می توانند در این رشته موفق ظاهر شوند.
برای آشنایی با مهندسی صنایع کلیک کنید
دروس دانشگاهی مقطع کارشناسی
کنکوری‌ها قبل از رفتن به دانشگاه علاقه دارند تا در ارتباط با دروس دانشگاهی اطلاعاتی به دست بیاورند و به عبارتی از دروس دبیرستان فرار کنند اکنون برای آشنایی بیشتر به معرفی دروس دانشگاهی این رشته می پردازیم:
دروس عمومی مقطع لیسانس
- دو درس از دروس مبانی نظری اسلامی
- ادبیات فارسی
- یک درس از دروس اخلاق اسلامی
- زبان عمومی
- یک درس از دروس انقلاب اسلامی
- یک درس از دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- تربیت بدنی ۱
- تربیت بدنی ۲
- یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی
- تنظیم خانواده و مهارت های زندگی
معرفی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی
دروس پایه مقطع کارشناسی
- ریاضی عمومی ۱
- ریاضی عمومی ۲
- فیزیک ۱
- فیزیک ۲
- آزمایشگاه فیزیک ۱
- آزمایشگاه فیزیک ۲
- شیمی عمومی
- محاسبات عددی
- معادلات دیفرانسیل
- آمار و احتمالات مهندسی
- برنامه نویسی کامپیوتر
دروس اصلی مقطع کارشناسی
- استاتیک و مقاومت مصالح
- مبانی مهندسی برق و آزمایشگاه
- علائم،ارتباطات و سیستم های کنترل
- کارگاه عمومی
- نقشه کشی صنعتی ۱
- اقتصاد مهندسی
- اصول حسابداری و هزینه یابی
- کنترل پروژه
- تحقیق در عملیات ۱
- تحقیق در عملیات ۲
- اصول مدیریت و تئوری سازمان
- طرح سیستم های اطلاعاتی و کنترل مدیریت
- برنامه ریزی حمل و نقل شهری
- تحلیل سیستم‌ها
- ائوری احتمالات و کاربرد آن‌ها
- آمار مهندسی
- اصول شبیه سازی
- مقررات عمومی حرکت
- مبانی زیرسازی و روسازی راه آهن
- طرح هندسی خط
- ارزیابی کار و زمان
- تقاضا در حمل و نقل
- طرتحی اجزای ۲
- زبان تخصصی
- اقتصاد عمومی
آموزش انتخاب رشته کنکور، کلیک کنید
دروس تخصصی
- قوانین و تعرفه های حمل و نقل ریلی
- شناخت وسایط نقلیه ریلی
- پروژه تخصصی
- روش های برنامه ریزی حرکت قطارها
- طراحی ایستگاه ها و خطوط صنعتی
- سیستم های تخلیه و بارگیری ریلی
- مبانی حرکت قطارها
- بررسی فنی و اقتصادی انتخاب مسیر
- راه آهن های شهری
- مدیریت کیفیت
دروس اختیاری
- سیستم های حمل و نقل کانتینری
- کاربرد کامپیوتر در راه آهن
- ایمنی مسیر و حرکت
- برنامه سازی پیشرفته
- بازاریابی و مدیریت بازار
- مهندسی ترابری
- تصمیم گیری با معیار های چندگانه
- آزمایشگاه علائم و ارتباطات
- نقشه کشی صنعتی ۲
- برنامه ریزی تولید و موجودی
- مهندسی فاکتورهای انسانی
- طرح سیستم های اطلاعاتی و کنترل مدیریت
بازار کار رشته مهندسی حمل و نقل ریلی:
بازار کار در تمامی رشته‌ها به خصوص در رشته های فنی و مهندسی تا حد زیادی به دانشجویان و فارغ التحصیلان آن رشته بستگی دارد و این که فارغ التحصیل تا چه میزان در رشته خود توانایی و مهارت دارد نیز برای آغاز فعالیت اهمیت ویژه ای دارد. مهندسان رشته حمل و نقل ریلی می توانند به فعالیت های زیر در این مراکز بپردازند:
- مدیریت و برنامه ریزی راه آهن‌ها
- فعالیت در شرکت راه آهن شهری و بین شهری
- طراحی سیستم های مختلف حمل و نقل ریلی
- ابداع و یا ساخت سیستم های متفاوت بهره برداری و ساخت راه آهن
بهترین مشاور انتخاب رشته کنکور کیست؟ کلیک کنید
دانشگاه‌ها و ظرفیت پذیرش در مقطع کارشناسی
آگاهی از دانشگاه‌ها و ظرفیتی که هر ساله برای پذیرش در این رشته از سمت دانشگاه ارائه می شود نیز یکی دیگر از فاکتور های مهم در انتخاب رشته می باشد که داوطلبان باید به آن توجه داشته باشند.در جدول زیر اسامی دانشگاه‌ها به همراه تعداد پذیرش دانشجو در رشته مهندسی حمل و نقل ریلی در کنکور سراسری ۹۸ گرداوری شده است که این آمار رسمی و طبق آمار سازمان سنجش آموزش کشور می باشد.
| نام دانشگاه | دوره تحصیلی | ظرفیت پذیرش نیمسال اول |
| دانشگاه علم و صنعت ایران-تهران | روزانه | ۲۵ – ۱۲ زن و ۱۳ مرد |
دانشگاه علم و صنعت تهران تنها دانشگاهی است که در این رشته در کنکور سراسری ۹۸ دانشجو پذیرفته است.