چگونه برنامه ریزی درسی(تحصیلی یا کنکور) کنیم؟

چگونه برنامه ریزی درسی کنیم؟
چگونه برنامه ریزی درسی کنیم تا در امتحان سمپاد یا مدارس نمونه قبول شویم؟
چطور برنامه ریزی کنم  تا امتحان نهایی موفق بشم؟
چطور برنامه ریزی کنم تا بعد از قرنطینه، عقب نیفتاده باشم؟
چطور برای فرزندم برنامه ریزی درسی انجام بدم؟

این سوالات شماست که از طریق دایرکت اینستاگرام صفحه ما، یا ایمیل و تلفن از ما پرسیدین! تصمیم گرفتیم یه جواب کامل به همه دوستان بدیم.

برنامه ریزی یعنی چه(برنامه ریزی چیست؟)

در حقیقت برنامه ریزی، فرآیند تفکر در مورد تمامی فعالیت های مورد نیاز برای رسیدن به یک هدف مطلوب می باشد. برنامه ریزی اولین و مهم ترین فعالیت برای دستیابی به نتایج مطلوب در زندگی می باشد.

یک احمق با برنامه، یک نابغه بدون برنامه را شکست می دهد. وارن بافت

اهمیت برنامه ریزی تحصیلی برای دانش آموزان:

بسیاری از دانش آموزان بدون داشتن برنامه ای منسجم و اصولی مطالعه می کنند. نداشتن برنامه ریزی تحصیلی می تواند یکی از دلایل ناکامی های تحصیلی شما دانش آموزان و کنکوری ها باشد.
برنامه ریزی اصولی می تواند شما را برای رسیدن به اهدافتان یاری نماید. به همین دلیل در این قسمت می خواهیم شما را با اهمیت های ویژه برنامه ریزی درسی آشنا کنیم:

1. برنامه ریزی سبب شناخت بهتر اهداف می شود:

چه زمانی برای انجام برنامه ریزی دست به قلم می شوید؟

قطعا زمانی که هدفی در سر دارید و قصد رسیدن به آن را دارید برای برنامه ریزی اقدام خواهید کرد. زمانی که یک برنامه ریزی تحصیلی برای خود انجام می دهید و یا این کار را یک مشاور تحصیلی با تجربه برای شما انجام می دهد این موضوع سبب می شود تا اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود را بهتر بشناسید و برای رسیدن به آن ها در راستای بهتری تلاش کنید.

• منظور از اهداف بلند مدت و کوتاه مدت در سال کنکور چیست؟

منظور از هدف بلند مدت در سال کنکور قبولی در رشته دلخواه و دانشگاه مورد نظر می باشد.برای رسیدن به این هدف والا که هدف بلند مدت نامیده می شود باید هدف های کوچک تر و ریزتری را تحت عنوان هدف های کوتاه مدت برای خود در نظر بگیرید چرا که این موضوع باعث می شود تا راحت تر به هدف والای خود برسید.

• هدفهای کوتاه مدت:

هدف های کوتاه مدت می تواند آزمون های آزمایشی که در آن ها شرکت می کنید را شامل شود و یا تست ها و امتحانات کلاسی که برایتان برگزار می شود نیز می تواند عضو همین هدف های کوتاه مدت باشد. فراموش نکنید که تلاش برای همین هدف های کوتاه مدت و نتیجه گیری های مثبت در همین اهداف سبب رسیدن به اهداف بلند مدت خواهند شد.

2. برنامه ریزی سبب جلوگیری از هدر رفتن زمان می شود:

زمان در زندگی همه انسان ها اهمیت ویژه ای دارد و باید قدر تک تک لحظات عمر خود را بدانیم.برای دانش آموزان و کنکوری ها زمان از اهمیت ویژه تری برخوردار است زیرا یک ثانیه غفلت ممکن است شما را از پزشکی تهران به پزشکی سنندج منتقل کند. اگر برنامه ریزی اصولی داشته باشید با نظم بهتری پیش خواهید رفت. برنامه ریزی صحیح این امکان را به شما می دهد تا از زمانی که در اختیار دارید بهترین استفاده را کنید و اتلاف وقت را به حداقل برسانید.

3. برنامه ریزی سبب جلوگیری از اتلاف انرژی می شود:

تا کنون در چنین شرایطی قرار گرفته اید که نمی دانید می خواهید چه کاری انجام دهید و مدام دچار سردرگمی هستید و همین موضوع سبب کلافگی و هدر رفتن انرژی شما شود؟ در صورتی که داشتن برنامه ای مناسب و اصولی باعث می شود تا انرژی شما تنها برای انجام کارها صرف شود و از هدر رفتن انرژی شما جلوگیری خواهد شد.

4. برنامه ریزی سبب رعایت تناسب میان دروس می شود:

برنامه ریزی سبب می شود تا مطالعه هر درس را به صورت اصولی و با تناسب مناسب جلو ببرید و برای یک درس بیش از حد وقت نگذارید و به درس دیگر اهمیتی ندهید. همچنین برنامه ریزی به شما این امکان را می دهد تا تمام دروس سخت را در یک روز قرار ندهید زیرا قرار گیری چندین درس دشوار در یک روز سبب خستگی سریع مغز و هم چنین پایین آمدن راندمان مطالعاتی خواهد شد.

نحوه مطالعه درس دین و زندگی برای کنکور کلیک کنید

دانلود جدول برنامه ریزی

برنامه ریزی شخصی

چرا برنامه ریزی باید به صورت شخصی انجام گیرد؟ (برنامه ریزی خصوصی)

برنامه ریزی درسی مانند تجویز نسخه می باشد .همانطور که پزشک نمی تواند برای تمامی بیماری ها و مریض ها یک دارو تجویز کند،دانش آموزان نیز نمی توانند از یک برنامه ریزی عمومی و همگانی برای مطالعه خود استفاده کنند. برنامه ریزی بهتر است توسط مشاور تحصیلی کاربلد و با تجربه مطابق با توانایی ها و ضعف های شخصی هر دانش آموز نوشته شود.البته این موضوع برای دانش آموزان کنکوری، به خاطر حجم زیاد دروس و تخصصی بودن موضوع، اهمیت بیشتری پیدا می کند.

نحوه مطالعه درس عربی برای کنکور کلیک کنید

اصول کلی نوشتن برنامه ریزی درسی (تحصیلی یا کنکور):

برای داشتن برنامه ای اصولی خودتان نیز می توانید دست به قلم شوید و برای انجام این کار رعایت نکاتی الزامی است که به جرات می توان گفت بسیاری از مشاورهای تحصیلی (درسی یا کنکور) نیز در حین نوشتن برنامه های درسی از رعایت این نکات غفلت می کنند. در این قسمت برای نوشتن برنامه ای جامع و اصولی نکات ظریف و بسیار با اهمیتی را برای شما خواهیم گفت:

• برنامه ریزی باید به گونه ای باشد که برنامه مدرسه و برنامه آزمون را پوشش دهد:

امروزه هم دانش آموزان و هم کنکوری ها در آزمون های آزمایشی شرکت می کنند بنابراین برنامه ریزی شما باید به گونه ای باشد که با مطالعه دروس هم به برنامه مدرسه و هم به برنامه آزمون خود برسید.

برای نوشتن برنامه ریزی، برنامه آزمون و برنامه هفتگی مدرسه خود را به همراه تاریخ های آزمون اساتید خود در مقابلتان قرار دهید و طبق این موارد برنامه ریزی درسی خود را بنویسید.

• نقاط ضعف و نقاط قوت خود را شناسایی کنید:

سعی کنید برای برنامه ریزی بهتر و دقیق تر با خودتان روراست باشید. هیچ کس به اندازه خودتان از وضعیت کنونی شما خبر ندارد و در نهایت این خودتان هستید که می دانید در چه درسی بهتر و در چه درسی ضعیف تر هستید و یا یادگیری کدام درس ها برایتان سخت تر و کدام درس ها آسان تر خواهد بود. پس در ابتدا هر یک از این توانایی ها را در خود شناسایی کنید و این عوامل را در برنامه ریزی خود دخالت دهید. اگر در درسی عقب تر و ضعیف تر هستید برای آن درس مدت زمان مطالعاتی بیشتری را در نظر بگیرید.

نکته مهم در برنامه ریزی درسی:

اگر در درسی قوی هستید و همیشه نمره و درصد خوبی در آن درس کسب می کنید به هیچ عنوان مطالعه این درس را از برنامه مطالعاتی خود حذف نکنید زیرا با رها کردن مطالعه دچار افت تحصیلی خواهید شد و در عوض با مطالعه و تقویت هر چه بیشتر می توانید این درس را به یکی از نقاط قوت خود تبدیل کنید و از رقیبان خود پیشی بگیرید.

• مطالعه دروس محاسباتی در همان روز:

در حین برنامه ریزی توجه داشته باشید که برای دروسی مانند ریاضی،فیزیک و شیمی در همان روزی که این درس ها را دارید زمان حدودی ۲۰ الی ۳۰ دقیقه را در نظر بگیرید و همان درسی را که معلم در همان روز داده است را مطالعه کنید.این کار در یادگیری بهتر مطلب به شما کمک فراوانی خواهد کرد.

• رعایت تناسب در چیدمان دروس:

برای برنامه ریزی و مطالعه سعی کنید از مطالعه به صورت تک درس پرهیز کنید زیرا تجربه ثابت کرده است مطالعه به این صورت راندمان یادگیری را کاهش می دهد و هم چنین سبب خستگی بیشتر مغز می شود و هم چنین سبب عقب ماندن از سایر دروس می شود.اصول کلی برای قرار دادن دروس بهتر است به این صورت انجام گیرد:

• قرار گیری درس تخصصی
• قرار گیری درس عمومی
• قرار گیری درس تخصصی
• قرار گیری درس عمومی
• قرارگیری درس تخصصی

چند نکته ظریف:

• برای چیدمان دروس عمومی بهتر است دو درس عربی و دین و زندگی را در یک روز باهم قرار ندهید.
• دانش آموزان تجربی مطالعه دروس زیست شناسی و شیمی را به عنوان یکی از دروس تخصصی به صورت روزانه در برنامه مطالعاتی خود قرار دهید.
• دروس فیزیک و ریاضی را بهتر است به صورت یکی در میان در برنامه خود قرار دهید.یعنی یک روز ریاضی و یک روز فیزیک را مطالعه کنید.
• چنانچه زمان بیشتری را در اختیار داشتید می توانید تعداد دروس را بالا ببرید اما قاعده کلی برنامه ریزی که در قسمت بالا گفته شد را رعایت نمایید.

روش مطالعه درس ادبیات فارسی در کنکور کلیک کنید

• زمان مناسب برای هر درس:

برای در نظر گرفتن زمان برای دروس تخصصی با توجه به مبحث و میزان درجه سخنی و راحتی مبحث بازه زمانی دو تا دو ساعت و نیم مناسب می باشد و برای درس عمومی بازه زمانی یک ساعت و نیم و یا یک ساعت و ۴۵ دقیقه مناسب است.

توجه:

اگر عادت به درس خواندن زیاد ندارید سعی کنید با بازه های زمانی کوچک که در قسمت بالا گفته شد شروع کنید و پس از گذشت چند روز و هماهنگی با ریتم مطالعه می توانید ساعت مطالعاتی خود را افزایش دهید. از ابتدا با ساعت مطالعاتی بالا شروع نکنید زیرا انجام این کار موجب خستگی شما در ابتدای کار و در نتیجه رها کردن مطالعه خواهد شد.

• برای کارهای متفرقه خود زمان در نظر گیرید:

برای انجام فعالیت های متفرقه خود زمان های مشخصی را لحاظ کنید. حتی برای صرف شام و یا بیرون رفتن و یا هر فعالیت دیگری که ممکن است در طی روز با آن ها سر و کار داشته باشید.

• استراحت بین دروس:

اگر دانش آموز مدرسه هستید و به مدرسه می روید که وضعیت مشخص است و برنامه باید پس از ساعتی که به منزل می رسید با در نظر گرفتن زمان استراحت و صرف ناهار پس از آن نوشته شود.

برای مثال اگر ساعت ۲ ظهر به منزل می رسید یک زمان ۳۰ دقیقه ای برای صرف ناهار و زمان یک ساعت و نیم برای استراحت را اختصاص دهید. برنامه مطالعاتی را از ساعت ۴ عصر بنویسید و برای روز های تعطیل باید از صبح پس از بیداری و صرف صبحانه نوشته شود.
پشت کنکوری ها بعد از بیدار شدن از خواب و صرف صبحانه، شروع به مطالعه نمایند.

پس از مطالعه هر درس بازه زمانی استراحت حدود ۱۵ الی ۲۰ دقیقه ای را لحاظ کنید.

توجه مهم:

توجه داشته باشید که استراحت بین دروس به منزله گشتن در شبکه های اجتماعی،صحبت با تلفن و یا موارد مشابه نمی باشد و در حین استراحت بهتر است به ذهن خود استراحت دهید و چشم هایتان را ببندید و یا یک میان وعده مغذی و سبک مصرف کنید.

• قورباغه رو قورت بده:

قطعا تا کنون با این جمله برخورد کرده اید. قورباغه رو قورت بده به این معناست که کاری که سخت تر است را در ابتدا انجام دهید. زیرا ابتدای کار انرژی بیشتری دارید و با انجام دادن کار بزرگ تر و سخت تر در ابتدای راه آسوده خاطر جلو خواهید رفت.

• زمان قرارگیری تست در برنامه مطالعاتی:

زمان مطالعه و تست زنی را از هم جدا کنید.یعنی اگر امروز یک فصل از درس زیست شناسی را مطالعه می کنید صرفا به دنبال مطالعه باشید و کتاب تست کنار دستتان قرار ندهید زیرا این کار سبب آشفتگی ذهنی می شود و در روز بعد در برنامه مطالعاتی خود تست بخش مطالعه شده را جای دهید.پس برای برنامه ریزی اصولی و دقیق تر مطالعه را از تست جدا جدا در برنامه ذکر نمایید.

• به برنامه ریزی خود پایبند باشید:

تمام تلاش خود را به کار گیرید تا طبق برنامه ریزی خود جلو روید و از برنامه ریزی خود عقب نمانید زیرا جا ماندن از برنامه ریزی سبب سخت تر شدن کارها در روزهای بعدی می شود.

پاسخ به سوالات کنکوری ها و دانش آموزان درباره برنامه ریزی درسی و کنکور

در این قسمت چندین سوال که در بین اکثریت دانش آموزان در خصوص برنامه ریزی تکراری بوده است را پاسخ خواهیم داد:

برنامه ریزی روزانه یا هفتگی:

اغلب دانش آموزان از ما می پرسند که برنامه ریزی را شب به شب انجام دهیم و یا به صورت هفتگی؟

برنامه ریزی به هر دو روش مزایا و معایب خود را می تواند داشته باشد اما در حالت کلی مزایای برنامه ریزی هفتگی به مراتب بیشتر خواهد بود. بنابراین برنامه ریزی را به صورت هفتگی بنویسید. نوشتن برنامه به صورت هفتگی نظم بیشتری به زندگی و مطالعه شما خواهد داد.

البته اگر در آزمون های کانون فرهنگی آموزش (قلم چی) شرکت می کنید، حجم دروس را به ۲ هفته تقسیم و سپس برنامه ریزی هفتگی انجام دهید.

اگر در آزمون های گزینه ۲ شرکت می کنید، حجم برنامه را بر ۳ هفته تقسیم کنید و سپس برنامه ریزی هفتگی انجام دهید.

اگر از برنامه عقب ماندیم چه کاری انجام دهیم؟

در ابتدا تاکید ما بر این است که قدم به قدم با برنامه خود پیش روید و به آن پایبند باشید؛ اما اگر به هر دلیلی از برنامه مطالعاتی خود جا ماندید سعی کنید قسمت جا مانده را به روز بعد منتقل کنید و سریعا کم و کاستی ها را جبران کنید. جا ماندن بیش از حد از برنامه سبب ایجاد اختلال در مطالعه می شود.

در برنامه ریزی ساعت مشخص ذکر کنیم؟

برنامه ریزی را به دو صورت می توان نوشت:

نوع اول برنامه ریزی

در حالت اول می توان زمان مشخصی را برای مطالعه لحاظ کرد برای مثال می توان نوشت مطالعه فصل اول درس زیست شناسی از ساعت ۱۶ الی ۱۸

در چنین حالتی اگر به هر دلیلی نتوانید راس ساعت ۱۶ برای مطالعه خود حاضر شوید ممکن است دچار سردرگمی و بهم ریختگی ذهنی شوید زیرا به مراتب ساعت های بعدی مطالعاتی شما نیز بهم خواهد خورد

نوع دوم برنامه ریزی

در حالت دوم بازه زمانی مشخصی برای مطالعه ذکر نمی شود و تنها گفته می شود مطالعه فصل اول زیست شناسی دو ساعت.

این قسمت را می توانید با توجه به شناختی که از خودتان دارید انجام دهید و اگر شخصی بسیار منظم و دقیق هستید از حالت اول استفاده کنید اما حالت دوم برای اغلب دانش آموزان بهتر خواهد بود.

امیدواریم با توجه به نکات گفته شده در این مقاله بتوانید بهترین برنامه ریزی تحصیلی را انجام داده و به برنامه مطالعاتی خود پایبند باشید.

امیر حسین افشار-مبینا تقوی

برنامه ریزی و استراتژی آروین