اگر همیشه با خودتان می گویید که من هوش(IQ) دکتر و مهندس شدن را ندارم و یا فلانی چون باهوش تر از من بود و هوش هیجانی (EQ) بیشتری داشت،آدم پولدار و موفقی شده،حتما این مقاله را بخوانید:

IQ , EQ یا همان هوش هیجانی و ضریب هوشی و روش افزایش آن

IQ&EQ

در مقاله همه چیز درباره ضریب هوشی (IQ) و هوش هیجانی (EQ) با عناوین زیر آشنا خواهیم شد.

فهرست مطالب

  • همه چیز در مورد IQ
  • طبقه بندی IQ
  • انواع هوش
  • افزایش IQ
  • ژنتیکی و یا اکتسابی بودن آی کیو
  • ۳ نابغه با آی کیو بالای ۱۸۰ در جهان
  • مقایسه بهره هوشی کشورهای دنیا
  • همه چیز در مورد EQ
  • ۵ دسته اصلی هوش هیجانی
  • ۵ راهکار برای تقویت هوش هیجانی یا همان EQ
  • تفاوت IQ و EQ

همه چیز در مورد IQ  :

 IQمخفف کلمه intelligence quotient  می باشد که اغلب بحث IQ در بیشتر مواقع و زمان ها برای آدمی جالب و بحث برانگیز بوده است.

ضریب هوشی و یا بهره هوشی چیست؟

احتمالا بارها و بارها کلمه ضریب هوشی به گوشتان خورده است اما طبق تعریف  ارائه شده از IQ و روش به دست آوردن آن باید بگوییم که بهره هوشی کلمه مناسبی می باشد.کلمه ضریب در انگلیسی به معنای Coefficient می باشد، در حالی که در قسمت اول اشاره کردیم که IQ مخفف کلمه intelligence quotient است و   quotient در فارسی به معنای بهر و یا خارج قسمت می باشد.قطعا می دانید که خارج قسمت از تقسیم یک عدد بر عددی دیگر به دست می آید.در به دست آوردن IQ نیز سن ذهنی افراد بر سن تقویمی آن ها تقسیم می شود.

طبقه بندی IQ به چه صورت است؟

برای سنجیدن میزان بهره هوشی، آزمون های استاندارد متفاوتی وجود دارد که با انجام دادن آن ها می توانید بهره هوشی خود را به دست آورید.طبقه بندی آی کیو را می توان به گونه زیر بیان کرد:

  • بالاتر از ۱۳۰: نبوغ
  • بین ۱۲۱ تا ۱۳۰: هوش بسیار برتر
  • بین ۱۱۱ تا ۱۲۰: هوش برتر
  • بین ۹۰ تا ۱۱۰: هوش متوسط
  • بین ۸۰ تا ۸۹: پایین تر از هوش متوسط
  • بین ۷۰ تا ۷۹: اختلال شناختی

نمره ضریب هوشی به چه معناست؟

درک این موضوع که نمرات آزمون IQ دقیقا به چه معناست اغلب کار آسانی نیست.اکثر تست های هوش حرفه ای نیز یک رقم مشخص برای IQ نمیدهند و اغلب به یک بازه ی عددی اشاره می کنند.این دامنه عددی به شما نشان می دهد که نمره شما ممکن است در این مقیاس بهره هوشی، به دلیل خطای اندازه گیری و شرایطی که در آن آزمون انجام می شود متغیر باشد.میانگین عددی که برای IQ در نظر گرفته شده است ۱۰۰ می باشد و نمره به دست آمده توسط شما معمولا نسبت با آن سنجیده خواهد شد.

دانشمندان می گویند IQ حداکثر تنها ۲۵درصد در موفقیت افراد تاثر خواهد گذاشت:

دانشمندان معتقدند که IQ تنها ۲۵ درصد در موفقیت های تحصیلی و شغلی افراد موثر است و حتی انسان ها بدون بهره مندی از بهره هوشی بالا می توانند افرادی موفق ظاهر شوند.باید بدانید که موفقیت تنها به IQ محدود نمی شود.در واقع برای موفقیت نیاز به استفاده از هوش هیجانی،هوش های هشت گانه،تلاش و پشتکار و عوامل دیگری دارید.

برای آشنایی با هوش های هشت گانه و شناخت بیشتر توانمندی های خود اینجا کلیک کنید.

تقسیم بندی هوش عمومی از دیدگاه دانشمندان :

طبق نظریه منتظر شده در سال ۱۹۷۱ توسط روانشناسی به نام ریموند کتل هوش عمومی به دو بخش تقسیم می شود:

  • هوش سیال
  • هوش متبلور

هوش سیال چیست؟

هوش سیال در واقع توانایی به جهت حل مشکلات با استدلالی جدید است و با مهارت های مهم و متفاوتی مانند درک،حل مسئله و یادگیری ارتباط دارد.

هوش متبلور چیست؟

هوش متبلور توانایی یادگیری از تجربه ها و آموخته های قبلی می باشد و در واقع این نوع هوش از تجربیات گذشته نشات می گیرد پس مسلماً با افزایش سن و یادگیری هر چه بیشتر، این هوش قوی تر خواهد شد و در عوض با افزایش سن هوش سیال کاهش پیدا خواهد کرد.

ضریب هوشی(بهره هوشی) و هوش اجتماعی

ضریب هوشی و هوش هیجانی

افزایش بهره هوشی با فعالیت های چالشی مغز،یادگیری زبان های دیگر و یا درس خواندن:

آیا تمام افرادی که در دانشگاه تهران و شهید بهشتی و در رشته های تاپ در حال تحصیل می باشند نابغه اند؟

قطعا خیر.

حتما بارها و بارها شنیده اید که می گویند کنکور نابغه نمی خواهد و تنها فردی را می خواهد که مصمم و با اراده باشد و با پشتکار فراوان درس بخواند.اگر دقت کرده باشید با تمرین و کلاس بیشتر، نتیجه آزمون ها و تست زنی هایتان بهبود پیدا خواهد کرد که بهره هوشی(ضریب هوشی) نه خود هوش،نیز به همین صورت می باشد و می تواند افزایش پیدا کند.با توجه به توضیحات قسمت قبل و آشنایی با هوش متبلور و هوش سیال جالب است بدانید که شواهد علمی نشان می دهد که هوش متبلور و همچنین حافظه و تمرکز می تواند با تمرین کردن بهبود یابد و تقویت شود.

ضریب هوشی و هوش هیجانی

ضریب هوشی و هوش هیجانی

بهره هوشی (IQ) ژنتیکی و یا اکتسابی است؟

محققان مطالعات زیادی را برای پیدا کردن ژن هایی که روی IQ تاثیرگزار باشد انجام داده اند.بسیاری از این مطالعات بر شباهت ها و یا تفاوت های بهره هوشی در خانواده تمرکز داشته است و اکثرا به دنبال تحقیق روی دو قلو ها و فرزندان یک خانواده بوده اند.این مطالعات حاکی از آن است که عوامل ژنتیکی چیزی حدود کمتر از ۵۰ درصد از اختلافات هوش را در افراد تشکیل می دهد.در مطالعات دیگر محققان تغییرات مختلف ژنوم بسیاری از افراد را مورد بررسی قرار داده اند(رویکردی به نام مطالعات ارتباطی با ژنوم گسترده یا GWAS) برای تعیین اینکه آیا مناطق خاصی از ژنوم با ضریب هوشی همراه هستند یا خیر.

هوش به شدت تحت تاثیر محیط قرار دارد:

عوامل مرتبط با محیط خانه فرزندان،فرزند پروری،آموزش و در دسترس بودن منابع یادگیری و تغذیه و عوامل دیگر همه و همه می توانند به هوش کمک کنند.محیط و ژن های فرد بر یکدیگر تاثیر می گذارند.به عنوان مثال اگر IQ فرزندی شبیه به والدینش باشد آیا این شباهت به دلیل عوامل ژنتیکی منتقل شده از والدین به فرزند است و یا به دلیل عوامل محیطی و یا به احتمال بالا به دلیل هر دوی این موارد؟واضح است که هم ژنتیک و هم عوامل محیطی در تعیین هوش نقش دارد.

نتیجه گیری:

دانشمندان تا کنون ژن های بسیار کمی را یافته اند که به صورت مستقیما و منحصرا بر روی بهره هوشی تاثیر داشته باشد.در واقع بهتر است بگوییم که ژنی با نام زن هوش وجود ندارد و در واقع IQ بیشتر نتیجه و بازده فعالیت های ژن های مختلف و هم چنین تعامل آن ها با محرک های طبیعی است و این درحالی است که دانشمندان معتقدند در حدود ۷۵درصد از بهره هوشی افراد بالغ ژنتیکی و چیزی در حدود ۲۵ درصد دیگر به عوامل محیطی بستگی دارد.

۳ نابغه جهان با آی کیو بالای ۱۸۰ را بشناسید:

  • یوهان ولفگانگ وون گوته

بهره هوشی گوته ۲۱۰ بوده است.احتمالا اکثر شما گوته را بشناسید،گوته دانشمند،نمایش نامه نویس،داستان نویس،منتقد،سیاستمدار،کارگردان تئاتر بوده است و گوته یکی از بزرگترین شخصیت های ادبی عصر مدرن شناخته شده است.

  • لئوناردو داوینچی

بهره هوشی لئوناردو داوینچی دومین نابغه برتر جهان ۲۰۵ بوده است.لئوناردو مجسمه ساز،نقاش،طراح،معمار و مهندس ایتالیایی است که تابلوهای شام آخر و مونا لیزا وی جزو برجسته ترین آثار هنری دوره رنسانس به حساب می آید.

  • بلز پاسکال

بهره هوشی پاسکال ۱۹۵ بوده است،پاسکال ریاضیدان،فیزیکدان،فیلسوف مذهبی و استاد نثر فارسی بوده است که اساس تشکیل تئوری مدرن احتمالات را او بنا نهاد.

مقایسه بهره هوشی مردم کشور های مختلف جهان:

کشور بهره هوشی
آلمان-اتریش-ایتالیا ۱۰۲
هنگ کنگ ۱۰۷
کره جنوبی ۱۰۶
ژاپن ۱۰۵
تایوان ۱۰۴
ترکیه-کشورهای خاورمیانه و جنوب آسیا بین ۷۸ تا ۹۰
کشور های آفریقایی ۶۵ تا ۷۵

 

بهره هوشی ایرانیان:

میانگین بهره هوشی ایرانیان ۸۴ است.

EQ یا همان هوش هیجانی چیست؟

EQ مخفف کلمه EMOTIONAL QUOTIENT   است و در واقع   EQ همان هوش هیجانی در انسان ها می باشد.برای اکثر افراد برای موفقیت در کار،تحصیل و زندگی (EQ) از اهمیت بالاتری نسبت به (IQ) برخوردار است.امروزه برای موفقیت نیاز به تعامل با سایر افراد داریم،باید بتوانیم ذهن آن ها را بخوانیم و آن ها را به درستی درک کنیم و علاوه بر این واکنش مناسب نیز از خود نشان دهیم.بنابراین امروزه به دلیل جهانی تر شدن اقتصاد کشور هر یک از ما به جهت درک بهتر،همدلی،مذاکره با افراد دیگر نیاز به پرورش هوش های هیجانی خود داریم و در غیر اینصورت برای موفقیت در زندگی و مشاغل گوناگون ناامید خواهیم شد.

هوارد گاردنر می گوید:

EQ شما سطح توانایی شما در درک افراد دیگر و آگاهی از سایر مسائلی که موجب ایجاد انگیزه در آن ها و نحوه همکاری با آن ها می شود می باشد.

پنج دسته اصلی مهارت های هوش هیجانی توسط محققان این حوزه شناخته شده است که عبارتند از:

  1. خود آگاهی:

در بخش خود آگاهی شما نیاز به شناخت احساسات و هیجانات خود دارید.توسعه خود آگاهی نیاز به تنظیم واقعی احساسات شما دارد.اگر احساسات خود را ارزیابی کنید می توانید آن ها را مدیریت کنید.عناصر اصلی خودآگاهی عبارتند از:

  • آگاهی هیجانی(عاطفی): توانایی در تشخیص احساسات خود و تاثیر آن ها
  • اعتماد به نفس: اطمینان در مورد ارزش و توانایی های خود
  1. خود مدیریتی:

این بخش مربوط به مدیریت احساسات و هیجانات می باشد.زمانی که احساسی را تجربه می کنید طبیعتا می توانید مقداری بر آن ها کنترل داشته باشید.با این وجود می توانید با به کارگیری تعدادی تکنیک احساسات منفی مانند عصبانیت،اضطراب و یا افسردگی را کاهش دهید.برخی از این تکنیک ها عبارتند از:

  • بررسی رخداد پیش آمده از جنبه های متفاوت
  • بررسی اتفاقات با نگرشی مثبت تر
  • پیاده روی طولانی
  • مدیتیشن یا مراقبه

بخش خود مدیریتی شامل موارد زیر می باشد:

  • خود کنترلی: مدیریت تکانه های مخرب
  • امانت داری و صداقت: حفظ استادارد های صداقت و امانت داری
  • وجدان کاری: مسئولیت کارهایتان را خودتان بر عهده بگیرید
  • تطبیق پذیری: تغییرات را با انعطاف پذیری بالا مدیریت کنید
  • نوآوری: همیشه برای ایده های جدید آماده باشید
  1. انگیزه:

برای ایجاد انگیزه در مورد خود برای دست یابی به اهداف نیازمند اهداف روشن و نگرش مثبت هستید.اگرچه ممکن است تمایل به نگرش مثبت یا منفی داشته باشید،اما با تلاش و تمرین می توانید یاد بگیرید که مثبت فکر کنید.اگر برایتان پیش آمده و با فکر کردن به موضوع های منفی همان ها برایتان اتفاق افتاده پس این کار را در مورد اتفاقات مثبت نیز انجام دهید چرا که این کار شما را در رسیدن به اهدافتان یاری خواهد کرد.

انگیزه از عناصر زیر ساخته شده است:

  • دست یابی به موفقیت: تلاش مداوم شما برای بهبود یا برآورده کردن یک استاندارد عالی
  • تعهد: همسو شدن با اهداف یک گروه و یا سازمان
  • ابتکار عمل: آمادگی برای ایده ها، نظریات و فرصت های جدید
  • خوش بینی: پیگیری اهداف به رغم موانع و مشکلات
  1. یک دلی،درک و شناخت:

توانایی تشخیص احساسات افراد برای موفقیت در زندگی و شغل شما بسیار مهم است.هرچه مهارت بیشتری در تشخیص احساسات درونی دیگران داشته باشید در درک کردن آنها موفق تر ظاهر خواهید شد.یک فرد همدل عبارت است از:

  • جهت گیری خدمات: پیش بینی،تشخیص و برآوردن نیاز های مشتری
  • توسعه دیگران: سنجش آنچه دیگران برای پیشرفت و تقویت توانایی های خود نیاز دارند
  • اعمال تنوع: پرورش فرصت ها از طریق افراد متنوع
  • آگاهی سیاسی: خواندن جریانات عاطفی و روابط قدرت های گروهی
  • درک دیگران: درک نیاز ها،خواسته ها و احساسات دیگران
  1. مهارت های اجتماعی:

توسعه مهارت های خوب بین فردی به معنای موفقیت در زندگی و شغل شماست.در دنیای امروزی تمام افراد دسترسی سریع به دانش فنی را دارند.اکنون مهارت های مردمی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند چرا که شما باید از EQ بالایی برخوردار باشید تا در یک اقتصاد جهانی همدلی و مذاکره بهتری با دیگران داشته باشید.از جمله مهارت های مفید می  توان به گزینه های زیر اشاره کرد.

  • نفوذ: استفاده از تکنیک های موثر تر ترغیب کنننده
  • ارتباطات: ارسال پیام های واضح
  • رهبری: گروه ها،راهنما ها و افراد الهام بخش
  • تغییر کاتالیزور ها: شروع و یا تغییر مدیریت
  • مدیریت تعارض: درک،مذاکره و حل اختلافات
  • همکاری: همکاری با دیگران در جهت اهداف مشترک
  • توسعه توانایی های گروهی: افزایش توانایی های گروهی در دست یابی به اهداف جمعی

۵ راه برای تقویت هوش هیجانی EQ:

  • احساسات منفی خود را مدیریت کنید:

زمانی که احساسات منفی خود را مدیریت کنید کمتر دچار مشکل خواهید شداگر کسی به دنبال ناراحت کردن و سست کردن شماست فوراً نتیجه گیری نکنید و شانه خالی نکنید در عوض برای دست یابی به اهداف خود روش ها و راه های گوناگون را امتحان کنید.سعی کنید تا شواهد را به صورت عینی بررسی کنید تا به راحتی با هر حرفی از خواسته هایتان دست نکشید.هوشیار بودن در کار و زندگی خود را تمرین کنید و آن را افزایش دهید که متوجه تغییر دیدگاه های خود خواهید شد.

  • مراقب واژگان خود باشید:

برای تبدیل شدن به یک سخنران قوی با ارتباط عمومی بالا تمرکز کنید.افرادی که دارای هوش هیجانی بالا هستند دارای واژگان گسترده ای می باشند و از واژگان خاص تری برای رفع کمبود های ارتباطی استفاده می نمایند و به طور همزمان برای رفع این مشکلات تلاش می کنند.با مدیر خود ملاقات بدی داشته اید؟به این که چه عواملی سبب این موضوع شده است فکر کرده اید؟زمانی که می توانید برای حل این مشکل راهکارهای متنوعی را به کار گیرید چرا این کار را انجام نمی دهید و تنها غصه گذشته را می خورید؟

  • تمرین همدلی و همکاری:

تمرکز بر روی نشانه های کلامی و یا غیرکلامی می تواند بینش ارزشمندی را در مورد احساسات همکاران یا مراجعان به شما دهد.تمرکز خود را روی دیگران بگذارید و حتی برای یک لحظه هم که شده خودتان را جای آن ها بگذارید.همدلی کردن رفتار های غیرقابل قبول کسی را توجیه نمی کند تنها به شما یادآور می شود که هرکسی مسائل مربوط به خود را دارد.

  • عواملی که سبب استرس در شما می شود را بشناسید:

نسبت به عواملی که سبب برانگیختگی و استرس شما می شود آگاه باشید و سعی کنید استفاده کمتری از آن ها در زندگی خود داشته باشید.برای مثال اگر می دانید که چک کردن ایمیل ها و پیام هایتان قبل از خواب ممکن است سبب بیخوابی در شما شود این کار را به زمان دیگری موکول کنید و بهتر است قبل از رفتن به محل کار نیز از انجام آن اجتناب نمایید.

  • بازگشت از سختی:

همه انسان ها در زندگی با چالش و سختی هایی مواجه خواهند شد.اینکه شما چگونه با این چالش ها مواجه می شوید نشان می دهد که آن ها شما را برای موفقیت آماده می کنند و یا شما را به طور کامل از بین خواهند برد.همانطور که در قسمت های قبل گفته شد می دانید که تفکر مثبت شما را از شکست دور خواهد کرد و به موفقیت نزدیک تر خواهید شد.به جای اینکه در شرایط سخت مدام شکایت کنید سعی کنید خوش بین بودن را سر لوحه کارهای خود قرار دهید.در شرایط سخت و چالش هایی که در زندگی با آن مواجه می شوید سعی کنید نیمه پر لیوان را ببینید و به این موضوع فکر کنید که چه تجارب جدیدی به دست آورده اید.

به یاد داشته باشید:

هوش هیجانی می تواند با گذشت زمان تکامل یابد و تا زمانی که خواهان رشد آن باشید می توانید EQ خود را افزایش دهید.در هر چالش و موقعیتی از زندگی که قرار می گیرید باید بدانید که مرحله ای مناسب به جهت یادگیری راهکار های جدید برای افزایش و تقویت EQ می باشد.افزایش EQ نیاز به تمرین و زمان دارد اما به سرعت می توانید نتایج مثبت را مشاهده نمایید.

تفاوت IQ و EQ در چیست؟

در قسمت های قبل هر یک را به صورت مجزا و مفصل توضیح دادیم اما به صورت خلاصه IQ همان بهره هوشی در انسان ها می باشد که دو عامل ژنتیک و محیط در شکل گیری آن نقش داشته است و مردم در کشور های مختلف دارای بهره هوشی IQ های متفاوتی هستند برای مثال میانگین بهره هوشی مردم ایران حدود ۸۴ می باشد.در گذشته IQ را عامل موفقیت می دانستند اما امروزه در کنار IQ با توجه به نظریات جدید EQ یعنی همان هوش هیجانی نقش موثرتری در موفقیت های شغلی و تحصیلی داشته است.EQ در واقع بیشتر بر نحوه و چگونگی ارتباط بهتر و درک بهتر مردم تاکید دارد و هم چنین با کسب تجربه های متفاوت می توان EQ  را تقویت نمود.