آدرنالین هورمونی تجربه شده برای همگان است. هنگامی که در یک شرایط سخت و یا جدید قرار می گیرید، ممکن است دچار استرس شوید. مثلا هنگامی که معلم می خواهد از شما درسی را بپرسد . یا هنگامی که در هواپیما نشسته اید و آماده پرواز می شوید شما در یک وضعیت استرس زا قرار دارید. اغلب در چنین شرایطی کف دستتان عرق می کند و قلب شما نیز تند تر می تپد.
آدرنالین
شرایط گفته شده ناشی از هورمون آدرنالین می باشد که این هورمون اغلب اپی نفرین نیز نامیده می شود. ترشح این هورمون در بدن بخشی مهمی از واکنش های بدن است اما ترشح بیش از حد آدرنالین برای سلامتی مضر می باشد.
آدرنالین چیست؟
آدرنالین و نورآدرنلین دو هورمون جداگانه اما مرتبط با یکدیگر می باشند و انتقال دهنده های عصبی هستند. آنها در مرکز غدد کلیوی در برخی از سلول های عصبی سیستم عصبی مرکزی تولید می شوند. این هورمون ها در جریان خون آزاد می شوند و به عنوان واسطه گر شیمیایی عمل می کنند. همچنین باعث تحریک عصب به اندام های مختلف می شوند. غدد فوق کلیوی در بالای هر کلیه قرار دارند. آنها مسئول تولید بسیاری از هورمون ها از جمله آلدوسترون، کورتیزول، آدرنالین و نورآدرنالین هستند. غدد فوق کلیوی توسط غده دیگری به نام هیپوفیز کنترل می شود.
غدد فوق کلیوی دارای یک بخش خارجی و یک بخش داخلی می باشد:
- بخش خارجی،بخش قشری نام دارد و در انگلیسی cortex گفته می شود
- بخش داخلی،بخش مغزی نام دارد و در انگلیسی medulla گفته می شود.
آدرنالین چگونه در بدن اثر می گذارد؟
فعالیت هورمون آدرنالین از مغز شروع می شود. هنگامی که شما در یک وضعیت خطرناک یا استرس‌زا قرار می گیرید، اطلاعات به دست آمده از آن شرایط، به بخشی از مغز که آمیگدال نامیده می شود فرستاده می شود. این ناحیه از مغز مسئولیت پردازش عواطف را به عهده دارد.
اگر خطر توسط آمیگدال درک شود،سیگنالی را به منطقه دیگری از مغز به نام هیپوتالاموس می فرستد. هیپوتالاموس مرکز فرماندهی مغز می باشد و از طریق دستگاه عصبی سمپاتیک با بقیه بدن ارتباط برقرار می کند. سلول هایی که در هیپوتالاموس قرار دارند پس از دریافت پیام از آمیگدال،سیگنال هایی را به غده هیپوفیز می فرستند و هیپوفیز پیام رسان های شیمیایی را در خون آزاد می کند. غدد فوق کلیوی با دریافت سیگنال ها، با آزاد کردن اپی نفرین در جریان خون نسبت به آن واکنش می دهند.
آزاد شدن آدرنالین در جریان خون سبب بروز چه اتفاقاتی می شود؟
- آدرنالین به گیرنده های موجود در سلول های کبد متصل می شود تا بتواند مولکول های قند بزرگتر به نام گلیکوژن را به یک قند قابل استفاده کوچک تر به نام گلوکز تجزیه کند که در نتیجه انرژی مورد نیاز عضلات افزایش پیدا می کند.
- آدرنالین به گیرنده های سلول های ماهیچه ای در ریه‌ها متصل می شود و باعث می شود سریع تر نفس بکشید.
- آدرنالین سلول های قلب را تحریک می کند که سبب افزایش ضربان قلب و تپش قلب می شود.
- آدرنالین رگ های خونی را منقبض می کند و خون را به سمت گروه های اصلی عضله هدایت می کند.
- آدرنالین سلول های عضلانی زیر پوستی را منقبض می کند و باعث عرق بیشتر پوست می شود.
- آدرنالین برای جلوگیری از تولید انسولین به گیرنده های لوزالمعده متصل می شود.
تغییرات بدنی که هنگام گردش آدرنالین در خون اتفاق می افتد، در واقع هجوم آدرنالین نامیده می شود زیرا این تغییرات به سرعت اتفاق می افتد. این اتفاقات به اندازه ای سریع رخ می دهد که حتی ممکن است خودتان به صورت کامل متوجه آن نشوید. برای مثال زمانی که ماشینی به سمت شما می آید به صورت سریع و حتی بدون فکر کردن به عقب می روید و جا خالی می دهید.
برای مطالعه فواید مصرف ریتالین برای دانش آموزان کلیک کنید
فعالیت‌هایی که سبب ترشح این هورمون می شوند
اگر چه آدرنالین یک هدف تکاملی دارد و سبب می شود تا از خطر‌‌ها جان سالم به در ببریم. اما برخی از افراد برای افزایش ترشح آدرنالین فعالیت های خاصی را انجام می دهند. فعالیت‌هایی که سبب افزایش ترشح آدرنالین در خون می شوند عبارتند از:
- تماشای فیلم ترسناک
- پرش از صخره
- چتربازی
- غواصی در قفس با کوسه ها
- زیپ لاین (سُر خوردن روی سیم بکسل محکمی که بین دو نقطه در طبیعت، بسته شده باشد. یکی از تمرینات نظامی نیرو های کماندو)
آدرنالین
علائم ترشح آدرنالین چیست؟
گاهی اوقات ترشح آدرنالین سبب افزایش سطح انرژی در شخص می شود. سایر علائم عبارتند از:
- افزایش ضربان قلب و تپش قلب
- تعریق
- تنفس سریع و پی در پی
- کاهش احساس درد
- افزایش قدرت و عملکرد شخص
- گشاد شدن مردمک چشم‌ها
- احساس عصبانیت
پس از خارج شدن از شرایط استرس زا و موقعیت خطر اثرات آدرنالین تا یک ساعت می تواند ادامه داشته باشد.
ترشح این هورمون علت بی خوابی در شب
واکنش جنگ و گریز برای جلوگیری از یک تصادف و یا فرار کردن از یک سگ خیابانی هار می تواند برای انسان مفید باشد اما در صورتی که این واکنش در پاسخ به استرس های روزمره فعال شود می تواند سبب بروز مشکلاتی شود. فکر درگیر آشوب زده، استرس و اضطراب و هم چنین نگرانی بدن را برای ترشح آدرنالین و سایر هورمون های استرس مانند هرومون کورتیزول تحریک می کند.
نمونه بارزی از افزایش ترشح آدرنالین شب هنگام است. زمانی که در اتاق خواب تاریک هستید و در تخت خواب خود دراز کشیده اید و مدام به اتفاقات و سختی هایی که در طی روز برایتان اتفاق افتاده است فکر می کنید؛ و یا به فردا و چگونگی مواجه شدن با شرایط و اتفاقات فکر می کنید، ممکن است خطری به طور جدی شما را تهدید نکند اما مغز شما این موضوع را به عنوان استرس تلقی می کند و سبب ترشح آدرنالین می شود. انرژی اضافه ای که ناشی از افزایش آدرنالین است برای شما بی فایده خواهد بود. در نتیجه این موضوع سبب بی قراری، پریشانی و بی خوابی در شما می شود.
“برای آگاهی از ساعات خواب و میزان خواب افراد ثروتمند،موفق و رتبه های برتر کنکور کلیک کنید”
برخی از کارهایی که سبب افزایش هورمون قبل از خواب می شود
قبل از خواب انجام برخی از کارها سبب افزایش آدرنالین و در نتیجه بی خوابی می شود. این کارها عبارتند از:
- گوش دادن به موسیقی با صدای بلند
- تماشای تلویزیون
- استفاده از تلفن همراه و اینترنت
- استفاده از رایانه
چگونه آدرنالین را کنترل کنیم؟
یادگیری تکنیک‌هایی کارآمد برای مقابله با استرس بسیار مهم می باشد. گاهی تجربه کردن میزان کمی از استرس طبیعی برای بدن لازم و حتی مفید می باشد.
اما بالا بودن همیشگی میزان آدرنالین در بدن و افزایش مداوم اپی نفرین می تواند به رگ های خونی شما آسیب بزند و سبب افزایش فشار خون شود. هم چنین ترشح مداوم آدرنالین خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد و علائم دیگری مانند سردرد، بی‌خوابی،افزایش وزن و اضطراب را به همراه خواهد داشت.
“استرس چیست و چگونه آن را درمان کنیم؟کلیک کنید”
برای کمک به کنترل آدرنالین، می بایست سیستم پاراسمپاتیک خود را که به عنوان سیستم استراحت و هضم نیز شناخته می شود را فعال کنید. پاسخ استراحت و هضم بر عکس پاسخ ستیز و گریز می باشد. این دستگاه به متعادل کردن بدن کمک کرده و به بدن اجازه استراحت و ترمیم می دهد.
برای کنترل آدرنالین فعالیت های زیر را انجام دهید:
- تمرینات تنفس عمیق
- مدیتیشن
- تمرینات یوگا یا تای چی که حرکات را با تنفس عمیق ترکیب می کند
- با دوستان معتمد و خانواده خود در رابطه با شرایط استرس زایی که در آن قرار گرفته اید صحبت کنید. این کار سبب می شود تتا در هنگام شب در تنهایی کمتر به آن موضوع فکر کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید
- به طور منظم ورزش کنید
- مصرف کافئین و الکل را محدود کنید
- استفاده از تلفن همراه، چراغ های روشن و نورانی، رایانه، موسیقی با صدای بلند و تماشای تلویزیون را درست قبل از خواب ممنوع کنید.
برای آگاهی از فواید مصرف گُل (ماریجوانا) کلیک کنید
آدرنالین
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر دارای استرس مزمن هستید و این موضوع خواب شب را از شما گرفته است، حتما به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید. در صورت نیاز با توجه به شرایطی که در آن هستید پزشک برایتان داروهای ضد استرس مانند بازدارنده های بازجذب سروتونین تجویز نماید.
بیماری هایی که سبب ترشح بیش از حد آدرنالین شوند بسیار نادرند،اما احتمال بروز آنها وجود دارد. برای مثال وجود تومور هایی در غدد فوق کلیوی می تواند منجر به ترشح بیش از حد آدرنالین شود. در افرادی که به اختلال استرس پس از سانحه یا همان ضایعه روانی که به صورت اختصاری در انگلیسی Post-traumatic stress disorder نامیده می شود و با نماد (PTSD) نمایش داده می شود،یادآوری خاطرات می تواند میزان ترشح آدرنالین را به صورت چشمگیری افزایش دهد.
ثبت ديدگاه